Het voltooid deelwoord (das Perfekt)
Net als in het Nederlands begint het Duits het voltooid deelwoord vaak met ge-.
Wat ook gelijk is aan het Nederlands zijn de vele onregelmatige vormen. In dit artikel krijg je een overzicht van alles wat je moet weten over het Duitse voltooid deelwoord.
Hoe vorm je het voltooid deelwoord bij een regelmatig werkwoord? Zijn er bepaalde vaste regels voor de onregelmatige werkwoorden? Mr. Chadd legt het je uit!
Regelmatige werkwoorden
Net als in het Nederlands vorm je het Duitse voltooid deelwoord door een hulpwerkwoord te gebruiken: haben of sein.
Zo werkt de app
Voorbeelden:
Ik heb een cadeau gekocht. Ich habe ein Geschenk gekauft.
Ik ben al in Frankrijk geweest. Ich bin schon in Frankreich gewesen.
Hoe maak je nu het voltooid deelwoord bij een regelmatig (zwak) Duits werkwoord?
Je kijkt naar de stam, oftewel het hele werkwoord -en, daar voeg je ge+ aan toe aan de voorkant en +t aan de achterkant.
Voorbeelden
machen -> stam is mach- -> ge + mach + t -> gemacht
spielen -> stam is spiel- -> ge + spiel + t -> gespielt
Eindigt een stam op een -d of een -t? Dan kies voeg je +et toe in plaats van +t.
reden -> stam is red- -> ge + red + et -> geredet
kosten -> stam is kost- -> ge + kost + et -> gekostet
Onregelmatige werkwoorden
Sommige van de Duitse werkwoorden zijn zogenaamde sterke werkwoorden. Zij volgen in de tegenwoordige tijd nog wel bepaalde regels, maar zijn toch onregelmatig, zoals laufen (lopen), raten (raden) en lesen (lezen). Deze werkwoorden vervoeg je in de meeste gevallen op de volgende manier:
Je kijkt naar de stam, oftewel het hele werkwoord -en, dan voeg je ge+ toe aan de voorkant, en +en aan de achterkant.
Voorbeelden:
laufen -> stam is lauf- -> ge + lauf + en -> gelaufen
geben -> stam is geb- -> ge + geb + en -> gegeben
lesen -> stam is les- -> ge + les + en -> gelesen
Soms veranderen er echter klinkers of wordt er een extra letter toegevoegd voor de uitspraak. In andere gevallen gebruik je niet ge+.
essen -> stam is ess- -> ge + gess + en -> gegessen (je voegt een +g toe)
beginnen -> stam is beginn- -> begonn +en -> begonnen (je gebruikt geen ge+ en de klinker wijzigt).
Eindigt een werkwoord op -ieren, of begint het met ge- of be-? In principe gebruik je dan géén ge- bij het voltooid deelwoord.
Voorbeelden
- passieren ———— > Es ist passiert. ————– > Het is gebeurd.
- betrügen ————-> Er hat betrogen. ———— > Hij heeft bedrogen.
Sommige werkwoorden zijn volledig onregelmatig. Bekende voorbeelden zijn sein of gehen.
Ik ben geweest ————- >Ich bin gewesen
Ik ben gegaan ————– >Ich bin gegangen
Haben of sein?
In veel gevallen gebruik je hierbij hetzelfde hulpwerkwoord als je in het Nederlands zou doen. Er zijn echter een paar belangrijke uitzonderingen:
- Bij anfangen (beginnen), gefallen (bevallen), vergessen (vergeten) gebruik je in het Nederlands zijn (ik ben begonnen, het is bevallen, ik ben vergeten), terwijl je in het Duits altijd haben gebruikt: ich habe angefangen, es hat mir gefallen, ich habe es vergessen.
- Bij begegnen (ontmoeten), laufen (lopen), folgen (volgen), fahren (rijden) gebruik je in het Nederlands hebben (ik heb ontmoet, ik heb gelopen, ik heb gevolgd), terwijl je in het Duits altijd sein gebruikt: ich bin begegnet, ich bin gelaufen, ich bin gefolgt.
En nu jij!
Wil jij nog even oefenen met het Duitse voltooid deelwoord? Vertaal dan onderstaande zinnen op de juiste manier!
- Hij heeft gereden.
- Wij hebben gedaan.
- Ik heb gereageerd.
- U bent geweest.
- Jij hebt gewerkt.
Kennis van Duits nog wat bijspijkeren? Naast dat je met onze coaches kan chatten kunnen zij jou ook helpen met 1-op-1 bijles!
Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:
Werkwoorden vervoegen in het Duits: hoe doe ik dit goed?
e/i-Wechsel: hoe vervoeg je sterke werkwoorden in de tegenwoordige tijd?
Werkt u in het vo of mbo? Plan direct een vrijblijvende demonstratie in!
We laten u graag geheel vrijblijvend zien hoe Mr. Chadd werkt, hoe het kan worden ingezet en wat de meerwaarde is. Dit doen we in een fysieke of online afspraak van zo'n 30 minuten. Let op! Deze demonstratie is alleen bedoeld voor mensen die werkzaam zijn in het vo of mbo, NIET voor leerlingen!
Meer informatie over Mr. Chadd
Laat hieronder uw gegevens achter en we sturen u geheel vrijblijvend meer informatie over Mr. Chadd op!
Werkt u in het vo of mbo? Neem contact op!
Bent u benieuwd naar de voordelen van Mr. Chadd of heeft u andere vragen? Laat uw gegevens achter en wij nemen zo snel mogelijk contact op.