Natuurrampen: welke soorten zijn er?

De naam zegt het eigenlijk al. Natuurrampen zijn ingrijpende gebeurtenissen in de wereld die (grotendeels) worden veroorzaakt door de natuur.

Over het algemeen maken we onderscheid tussen zes verschillende natuurrampen: aardbevingen, tsunami’s, vulkaanuitbarstingen, cyclonen, overstromingen en extreme droogte.

In dit artikel vertellen we kort wat deze zes soorten natuurrampen en hun consequenties zijn.

Aardbeving

De wereldbol wordt bedekt door verschillende aardplaten. Deze platen bewegen, botsen soms tegen elkaar aan, of bewegen juist van elkaar vandaan. Hierdoor bouwt zich energie op, en wanneer deze energie te hoog opgebouwd is, ontstaat er een aardbeving.

Aardbevingen worden gemeten op de schaal van Richter. Aardbevingen met een grote kracht (dus een hoge score op de schaal van Richter) kunnen grote schade aanrichten. Huizen en andere gebouwen storten in en bomen kunnen omvallen. Aardbevingen komen het meest voor in gebieden die precies op zo’n een scheur in de aardkorst liggen. Landen waar de meeste aardbevingen voorkomen zijn China, Japan, Iran, Indonesië en de Filipijnen.

Aardbevingen kunnen ook door menselijk toedoen worden veroorzaakt. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan de aardbevingen in Groningen, die worden veroorzaakt doordat de gasbel onder Groningen wordt leeggepompt. Hierdoor verschuift de aarde zich ook, waardoor een aardverschuiving en dus een aardbeving ontstaat.

Tsunami

Een tsunami , ook wel vloedgolf, is een hele hoge golf uit de zee die onverwachts een groot deel van de kust van een land kan overspoelen. Een tsunami wordt vaak veroorzaakt door een aardbevingen in de zee. De energie die vrijkomt bij deze aardbeving, zorgt voor een extreem hoge golf.

Een van de bekendste tsunami’s was de tsunami in de Indische Oceaan op 26 december 2004. Deze tsunami richtte onder andere schade aan in Indonesië, Sri Lanka, India en Thailand.

Zo werkt onze app

• Check de app

Vulkaanuitbarsting

Verspreid over de hele wereld zijn vulkanen te vinden. Vulkanen zijn in drie groepen in te delen. Uitgedoofde of dode vulkanen zijn vulkanen waarvan de aardkorst zo is dichtgegroeid dat er geen magma meer doorheen kan komen. Deze vulkanen kunnen dus niet meer uitbarsten. De tweede groep zijn de slapende vulkanen. Deze vulkanen kunnen soms eeuwenlang geen activiteit vertonen. De derde groep is de groep van de actieve vulkanen. Deze vulkanen hebben de afgelopen jaren nog activiteit vertoont, of zijn op dit moment actief.

Actieve vulkanen kunnen tijdens een uitbarsting zorgen voor lavastromen en grote aswolken. Mensen die in de omgeving van deze vulkaan wonen kunnen door de lavastromen hun huis kwijtraken, of moeten verhuizen naar andere gebieden waar het minder gevaarlijk is. Daarnaast kan ook het (lucht)verkeer grote hinder ervaren door de gaswolken die ontstaan door vulkaanuitbarstingen.

Orkaan

Een orkaan , ook wel een cycloon, is een storm waarbij er sprake is van windkracht 12 of hoger. Een orkaan ontstaat boven zee waarbij er sprake moet zijn van zeewatertemperaturen van minstens 26,5 graden Celsius. Door het opstijgen van warme lucht, ontstaat er op een gegeven moment een botsing met koude lucht, waardoor er een lagedrukgebied ontstaat. Door windstromen gaat dit lagedrukgebied draaien, waardoor er uiteindelijk een orkaan kan ontstaan.

Orkanen komen alleen voor in gebieden waar de temperatuur van het zeewater boven de 26,5 graden ligt. Door de kracht van de wind van een orkaan kunnen complete gebieden worden weggevaagd. Daarnaast kunnen er door de wind ook vloedgolven ontstaan, waardoor kustgebieden ook nog last kunnen krijgen van overstromingen.

Overstromingen

Overstromingen kunnen worden veroorzaakt door een aantal van de bovengenoemde natuurrampen, bijvoorbeeld door een tsunami of door een orkaan. Daarnaast kunnen overstromingen ook ontstaan door grote hoeveelheden regen, of door het smelten van ijs in de bergen. Door overstromingen moeten mensen soms worden geëvacueerd, of terwijl naar veilige plekken worden gebracht. Door overstromingen kunnen ook stukken landbouwgrond onder water komen te staan, waardoor een oogst kan mislukken. In Nederland hebben we hiernaast nog een ander gevaar als het om overstromingen gaat: de zee. Omdat Nederland voor een groot deel lager ligt dan de zee, is er altijd een gevaar voor overstroming. Door goede dijken kunnen we ons gelukkig wel goed beschermen tegen de zee , en gewoon wonen in Nederland.

Extreme droogte

De laatste categorie natuurrampen is de categorie van de extreme droogte. Door klimaatveranderingen, en vooral door een vermindering van de neerslag die valt in sommige delen van de wereld, kan extreme droogte ontstaan. Dit kan leiden tot een watertekort voor de inwoners van dit gebied, maar ook voor de vee- en landbouw die in dit gebied is. Extreme droogte kan er voor zorgen dat landbouw niet meer mogelijk is, en hierdoor grote voedseltekorten veroorzaken. Daarnaast vergroot droogte het gevaar voor grote natuurbranden, waarbij grote stukken land kunnen worden verwoest.

Oefenvragen

Wil je zelf wat oefenen en je kennis testen? Hier zijn enkele oefenvragen!

1. Waardoor ontstaat een tsunami?
2. Wat is het verschil tussen een dode en een slapende vulkaan?
3. Welke twee natuurrampen kunnen zorgen voor voedseltekorten?

Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:

Tsunami’s: wat zijn het en hoe ontstaan ze?

Orkanen: hoe ontstaan ze?

Het broeikaseffect: eat is het?