Vulkanen: hoe ontstaan ze?
Vulkanen: hoe ontstaan ze?
Als je een grote vulkaanuitbarsting ziet is het soms lastig voor te stellen dat deze vulkaan niet altijd heeft bestaan.
Maar ooit is het toch echt een platte vlakte geweest!
Het duurt tienduizenden tot honderdduizenden jaren voordat een vulkaan is gevormd. Een vulkaan ontstaan doordat de aardkorst bestaat uit tektonische platen. Deze tektonische platen bewegen door convectiestromen. Met name aan de randen van de platen zie je vulkanisme. Dit komt door de beweging van de platen. Er zijn drie situaties waarbij vulkanen gevormd kunnen worden: bij convergentie, divergentie en hotspots.
Convergentie
Als we spreken van convergentie, dan hebben we het over twee tektonische platen die naar elkaar toe bewegen. De twee tektonische platen die naar elkaar toe bewegen hebben een andere dichtheid, dit zorgt ervoor dat de ene plaat onder de andere glijdt. Dit proces wordt subductie genoemd. De plaat die naar beneden wordt geduwd smelt en daardoor ontstaat er magma. Dit magma stijgt op en breekt met enorme kracht door de aardkorst, dit is een uitbarsting. De meeste gebergtes op het aardoppervlak zijn ook ontstaan dankzij een convergente beweging van twee tektonische platen.
Divergentie
Het tegenovergestelde van convergentie is divergentie, hierbij bewegen twee tektonische platen juist van elkaar weg. De meeste divergentie gebieden liggen onder de zee. Wanneer de platen uit elkaar drijven, komt er vloeibaar magma omhoog als lava. Dit wordt dan verdeeld over de zeebodem, het stolt bij contact met zeewater en er ontstaat een oceanische aardkorst. De plek waar deze nieuwe korst ontstaat, noemen we een oceanische rug. Bij deze plekken vinden we veel vulkanische activiteit, maar meestal niet zo explosief als bij convergentiezones. Wanneer deze oceaanruggen boven het zeewater uitsteken ontstaan er vulkanische eilanden, IJsland is daar een voorbeeld van.
Zo werkt onze app
Hotspots
Waar convergentie- en divergentie-vulkanisme zich afspeelt aan de randen van de platen, liggen hotspots vaak ver van de randen van de platen. Een hotspot is gebied waar de aardkorst heel erg dun is. Doordat de aardkorst zo dun is op hotspots, kan het magma zich makkelijk door de aardkorst heen werken. Er ontstaat dan een magmakamer waar op gegeven moment zoveel druk ontstaat, dat er een uitbarsting plaats zal vinden.
Oefenvraag
Bij welke situatie waarbij een vulkaan ontstaat is er sprake van subductie? En wat houdt subductie precies in?
Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:
Werkt u in het vo of mbo? Plan direct een vrijblijvende demonstratie in!
We laten u graag geheel vrijblijvend zien hoe Mr. Chadd werkt, hoe het kan worden ingezet en wat de meerwaarde is. Dit doen we in een fysieke of online afspraak van zo'n 30 minuten. Let op! Deze demonstratie is alleen bedoeld voor mensen die werkzaam zijn in het vo of mbo, NIET voor leerlingen!
Meer informatie over Mr. Chadd
Laat hieronder uw gegevens achter en we sturen u geheel vrijblijvend meer informatie over Mr. Chadd op!
Werkt u in het vo of mbo? Neem contact op!
Bent u benieuwd naar de voordelen van Mr. Chadd of heeft u andere vragen? Laat uw gegevens achter en wij nemen zo snel mogelijk contact op.