Bergen: hoe zijn die ontstaan?
Bergen steken vaak als gigantische rotsen uit het landschap.
Hele bekende bergen zijn bijvoorbeeld de Mount Everest, de Kilimanjaro of de Mont Ventoux waar vaak de Tour de France een etappe kent. Hoe ontstaan zulke joekels van omhoog geduwde stenen nou eigenlijk?
Zoals je misschien weet is onze aarde opgedeeld in verschillende platen . Je kunt dit een klein beetje vergelijken met een schilletje van een ei met barsten er in. De platen drijven op de bewegende binnenste delen van de aarde, dit is namelijk magma. Het magma stroomt heel erg langzaam onder het aardoppervlak en hierdoor kunnen platen gaan bewegen. Je kunt je wel voorstellen dat het heel lang kan duren voordat deze platen veel hebben bewogen. Platen bewegen op verschillende manieren en dat kan naar elkaar toe, van elkaar af of langs elkaar heen.
Voor bergvorming gaan we kijken naar platen die naar elkaar toe bewegen.
Als ze naar elkaar toe bewegen, dan noem je dit ook wel een convergente beweging. De zwaardere plaat duikt onder de lichtere plaat, waardoor de zwaardere plaat de lichtere omhoog duwt. Als een soort kreukelzone gaat de lichtere plaat plooien en als dit lang genoeg doorgaat ontstaan er heuse bergen langs de hele breuklijn. Het ontstaan van bergen duurt wel miljoenen jaren!
Zo werkt de app
Bergen kunnen natuurlijk ook als vulkaan ontstaan en dat kan zowel convergent (botsende platen) als divergent (wegdrijvende platen) plaatsvinden. Hiervoor hebben we wat kennis over het binnenste van de aarde nodig. Onder de aardplaten stroomt namelijk magma. Wanneer twee platen naar elkaar toe bewegen smelt de plaat die naar beneden wordt geduwd, waardoor een ophoping van magma ontstaat. Daardoor kan een “stratovulkaan” ontstaan, die de typische vorm van een grote kegel heeft met een gat er bovenin. Bijvoorbeeld de Kilimanjaro is eigenlijk een stratovulkaan . Andersom kan het ook zijn dat twee platen van elkaar af bewegen, dat is een divergente beweging . Het magma stroomt omhoog, en vult dit gat op. Maar het magma dat uit de aarde stroomt, dat hoopt zichzelf op zolang er ruimte is om uit de platen te stromen. Hierdoor ontstaat een rift , een vulkanische bergrug in het midden van een vallei. Meestal zitten deze onder water op hele grote scheuren, zoals midden onder de Atlantische oceaan, maar je vindt ze overal bijvoorbeeld de Vogezen in het Oosten van Frankrijk, die zijn een overblijfsel van een rift, de bergen zijn daar nog steeds 1400 meter hoog.
Voorbeeldvraag :
Welke manier van plaatbeweging kan voor een berg zorgen?
Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:
Werkt u in het vo of mbo? Plan direct een vrijblijvende demonstratie in!
We laten u graag geheel vrijblijvend zien hoe Mr. Chadd werkt, hoe het kan worden ingezet en wat de meerwaarde is. Dit doen we in een fysieke of online afspraak van zo'n 30 minuten. Let op! Deze demonstratie is alleen bedoeld voor mensen die werkzaam zijn in het vo of mbo, NIET voor leerlingen!
Meer informatie over Mr. Chadd
Laat hieronder uw gegevens achter en we sturen u geheel vrijblijvend meer informatie over Mr. Chadd op!
Werkt u in het vo of mbo? Neem contact op!
Bent u benieuwd naar de voordelen van Mr. Chadd of heeft u andere vragen? Laat uw gegevens achter en wij nemen zo snel mogelijk contact op.