Voltooid en onvoltooid deelwoord
Werkwoorden, we moeten ermee aan het werk! Hier leggen we je uit wat een voltooid deelwoord is en wanneer je ze gebruikt.
Een voltooid deelwoord is een vorm van een werkwoord. Een voltooid deelwoord is een samengesteld werkwoord. De voltooide tijd wordt gevormd door de persoonsvorm van het hulpwerkwoord ‘hebben’ of ‘zijn’ en het voltooid deelwoord van het hoofdwerkwoord. Een voltooid deelwoord betekent dus dat er een actie heeft plaatsgevonden die ook al afgerond is. De actie vond in het verleden plaats. Bijvoorbeeld: ‘Zij heeft gemorst’ en ‘Ik heb gerend’. Een voltooid deelwoord begint vaak met be-, ge-, ver- of ont- en eindigt op –d, -t of –en. Bijvoorbeeld: ‘gegeten’ en ‘gefietst’.
Om te bepalen of een voltooid deelwoord met een –d of een –t moet, kan je ’t kofschip gebruiken. ’t Kofschip bevat de medeklinkers t, f, k, s, ch en p. Als de stam van het werkwoord eindigt op een van die letters wordt de uitgang –te gebruikt. Werkwoorden waarvan de stam op een andere letter eindigt krijgen –de als uitgang.
Een voltooid deelwoord kan ook bijvoeglijk gebruikt worden, bijvoorbeeld ‘Het gemorste sap’. Het voltooid deelwoord staat dan voor een zelstandig naamwoord en zegt dan iet sover het zelfstandig naamwoord. De regel is dat er een –e achter het bijvoeglijk gebruikte voltooid deelwoord wordt geplakt. Bijvoorbeeld: ‘Gestopte’ en ‘Aangebrande’.
Naast voltooid deelwoorden zijn er ook onvoltooide deelwoorden. Een onvoltooid deelwoord wordt gebruikt om aan te geven dat je iets doet, terwijl je ook iets anders doet. Een voltooid deelwoord wordt gemaakt door een –d of –de achter het hele werkwoord te plakken. Bijvoorbeeld: ‘Lachend fietsten wij naar school’. In deze zin wordt aangegeven dat iemand terwijl hij fietst, ook aan het lachen is.
Oefenen met voltooid en onvoltooid deelwoorden? Benoem dan of de onderstaande zinnen een voltooid of onvoltooid deelwoord bevatten.
- Al doende leert men, zei de juf.
- Ik heb jouw tas niet gepakt.
- De hond was weggelopen en rende blaffend rond.
Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:
Werkt u in het vo of mbo? Plan direct een vrijblijvende demonstratie in!
We laten u graag geheel vrijblijvend zien hoe Mr. Chadd werkt, hoe het kan worden ingezet en wat de meerwaarde is. Dit doen we in een fysieke of online afspraak van zo'n 30 minuten. Let op! Deze demonstratie is alleen bedoeld voor mensen die werkzaam zijn in het vo of mbo, NIET voor leerlingen!
Meer informatie over Mr. Chadd
Laat hieronder uw gegevens achter en we sturen u geheel vrijblijvend meer informatie over Mr. Chadd op!
Werkt u in het vo of mbo? Neem contact op!
Bent u benieuwd naar de voordelen van Mr. Chadd of heeft u andere vragen? Laat uw gegevens achter en wij nemen zo snel mogelijk contact op.