Voortplanting

Voor de een is het een droom, voor de ander iets wat koste wat het kost vermeden moet worden: het krijgen van kinderen.

Je krijgt kinderen natuurlijk niet zomaar: wat gaat er aan vooraf?

Heel kort gezegd is voortplanting het zorgen voor nageslacht, oftewel een organisme maakt een baby zodat die de soort in stand kan houden. Bij mensen gaat dit gepaard met een spermacel die een eicel bevrucht: meestal gebeurt dit door een man en een vrouw die seks met elkaar hebben. Met seks bedoelen we in dit artikel dat de penis van een man in de vagina van een vrouw komt, maar elke andere manier waarop sperma van een man in een vrouw haar vagina terecht kan komen kan voor bevruchting zorgen, het maakt echter de kansen op daadwerkelijke bevruchting kleiner. Natuurlijk is er niet per se een vrouw en een man nodig om seks te hebben, twee vrouwen en twee mannen kan uiteraard ook! Voor hen zijn er andere opties om alsnog kinderen te krijgen: bijvoorbeeld door adoptie, draagmoeders of kunstmatige inseminatie. Daarover lees je zometeen meer.

Wat vooraf gaat

Een man produceert zijn spermacellen in de teelballen. Per dag worden er ongeveer 500 miljoen gemaakt. Deze kunnen ongeveer een week worden opgeslagen. Dit gebeurt in de bijbal. Het lozen van zaad gebeurt op het moment dat een man ejaculeert: dit is meestal hetzelfde als klaarkomen van de man. Dit wordt dan ook wel een orgasme genoemd. Toch is het mogelijk dat er zaadlozing plaatsvindt zonder dat een man een orgasme heeft, maar dit komt niet heel vaak voor. Oorzaken van ejaculatie zijn bijna altijd seksuele opwinding door geslachtsgemeenschap, een natte droom of bij masturbatie.

Op het moment dat een man en een vrouw onveilig seks hebben kan de vrouw zwanger worden. Onveilige seks betekent: zonder enige vorm van anticonceptie. Er wordt dus bijvoorbeeld geen gebruik gemaakt van een condoom of van de pil. De pil is een pilletje die een vrouw slikt met bepaalde hormonen, waardoor een vrouw 99% zeker is dat ze niet zwanger kan worden.

De geslachtsgemeenschap

Op het moment van onveilige seks zullen, na het klaarkomen van een man, de spermacellen het vrouwelijke lichaam ingaan en richting de eierstokken gaan zwemmen. Dit is een reis die lang niet alle spermacellen overleven en wel 12 tot 24 uur kan duren. Voordat zaadcellen überhaupt de baarmoeder inkomen, moeten ze namelijk langs een dikke prop slijm. Uiteindelijk bereiken slechts honderden spermacellen de eierstokken en uiteindelijk de eicel. De gemiddelde zaadlozing bestaat uit miljoenen zaadcellen, waarvan er uiteindelijk maar één nodig is om uiteindelijk de eicel te bevruchten.

De spermacellen kunnen ongeveer 3 tot 6 dagen overleven in de vrouw. Hoe lang de zaadcel overleeft hangt af van de kwaliteit van het sperma. Het enige wat nu nog ontbreekt is een rijpe eicel. Het is van belang dat de spermacellen in de vrouw aanwezig zijn of de vrouw binnenkomen op het moment dat de eisprong, de ovulatie, plaatsvindt: de rijpe eicel die hierbij vrijkomt zal namelijk ongeveer 12 uur kunnen overleven voor deze afsterft. Hoe de eicel zich ontwikkelt lees je in het artikel over menstruatiecyclus .

De daadwerkelijke bevruchting

Zijn de zaadcellen aanwezig? Dan kan de strijd beginnen: welke spermacel is de snelste en kan het snelst de eicel bereiken? De eicel kent een soort beschermlaagje dus de zaadcellen zijn niet zomaar binnen. Spermacellen zullen proberen de eicel binnen te dringen door stofjes uit te scheiden. Zodra er één zaadcel is doorgedrongen, zal de eicel zich weer sluiten en kan er geen andere zaadcel meer binnendringen. De eicel is nu bevrucht en kan zich gaan inkapselen in het baarmoederslijmvlies. De inkapseling van een bevruchte eicel gebeurt meestal 5 tot 8 dagen na de bevruchting. Dit is ook het moment waarop de vrouw officieel zwanger is en dus ook het zogenaamde zwangerschapshormoon HCG aan gaat maken. Ongeveer de helft van de bevruchte eicellen kan zich uiteindelijk succesvol in de baarmoeder gaan nestelen. Een bevruchte eicel zorgt dus niet altijd voor zwangerschap!

Als de eicel zich wel inkapselt, dan wordt er gesproken van een embryo. Nu kan de embryo doorgroeien tot een baby.

Zo werkt de app

• Download de app

Geen geslachtsgemeenschap, wel een kind?

Er is niet per se seks nodig om als vrouw zwanger te raken. Je kunt ook een zogenaamde kunstmatige inseminatie behandeling ondergaan, waarbij er sperma van een zaaddonor in de vrouw worden ingebracht. Meestal kan dit na een beetje uitleg gewoon thuis met een soort spuit. Een homostel kan ervoor kiezen om kinderen te krijgen door middel van een draagmoeder. De vrouw stelt zichzelf ter beschikking om het kind van het homostel te dragen. Dit gebeurt altijd met veel respect en goed overleg.

Een andere optie is natuurlijk het adopteren van een kind. Hierbij is geen een van de ouders die het kind adopteren de biologische ouder, maar zo kan dit zeker wel voelen voor het kind. De band tussen het kind en de ouders is bijna altijd net zo sterk of zelfs sterker dan de band tussen een kind en zijn biologische ouders.

Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:

Voortplanting: wat is het en welke vormen zijn er?

Verschillende soorten overerving

Hoe werkt meiose?