Elke vrouw krijgt ermee te maken: de menstruatiecyclus.

Vaak is de menstruatiecyclus bekend door de niet altijd even geliefde menstruatie, maar achter deze periode van bloedverlies zit een heel verhaal die essentieel is in de voortplanting van de mens.

Hoe dit precies werkt? Mr. Chadd legt het voor je uit!

De menstruatiecyclus bestaat uit 28 dagen. De meest bekende periode is de menstruatie, de periode van bloedverlies die tussen de 3 en de 7 dagen kan duren. Het grootste deel van de cyclus speelt zich af in de baarmoeder, waar het baarmoederslijmvlies zich bevindt. Hoe dikker het baarmoederslijmvlies, hoe vruchtbaarder een vrouw in principe is, een bevruchte eicel heeft dan een lekker dik bedje om zichzelf in te nestelen. Wanneer zich na de opbouw van het baarmoederslijmvlies geen bevruchte eicel nestelt, breekt het vlies zichzelf af en je lichaam stoot deze uit. Dit is wat de menstruatie, het bloedverlies, veroorzaakt.

De aanmaak van een eicel

Laten we als beginpunt kijken naar de aanmaak en rijping van de eicel. Alle eicellen die een vrouw heeft zijn al vanaf de geboorte van deze vrouw aanwezig in het lichaam. Het is dus niet zo dat er nog extra eicellen gemaakt worden gedurende het leven van een vrouw.De follikel is een soort zakje waarin een eicel kan groeien. Deze bevindt zich in de eierstokken. Er is nu een eicel bezig te rijpen. Terwijl de eicel aan het rijpen is, wordt er baarmoederslijmvlies aangemaakt. Deze wordt steeds dikker en dikker en ondertussen wordt de eicel steeds rijper.

Hormonen

Hormonen zijn heel belangrijk in het proces en worden gereguleerd door de hypofyse, een deel van de hersenen. Tijdens het rijpen van een eicel is één van de belangrijkste hormonen FSH: het follikel stimulerend hormoon – oftewel een hormoon die de groei van een eicel stimuleert. De follikelcellen zorgen voor de aanmaak van een ander hormoon: oestrogeen. Dit hormoon zorgt voor het opbouwen van het baarmoederslijmvlies.

Oestrogeen zorgt weer voor de aanmaak van LH, het luteïniserend hormoon. LH kan pas vrijkomen op het moment dat FSH vrijkomt, en LH zorgt uiteindelijk voor de zogenaamde “eisprong”, ook wel ovulatie genoemd.

Kort gezegd: nadat FSH ervoor heeft gezorgd dat de eicel rijp wordt en oestrogeen heeft gemaakt, en nadat oestrogeen het baarmoederslijmvlies liet groeien en LH heeft gemaakt, mag het eitje nu eindelijk vrijkomen door LH! De eisprong gebeurt rond dag 14 van de cyclus. Deze hormonale regulatie kun je ook terugvinden in je Binas, in tabel 86C. Kijk hier goed naar, en probeer zo goed mogelijk alles te gaan begrijpen, dat scheelt je heel veel op je proefwerk of examens!

De reis gaat verder…

Het eitje gaat via de eileider richting de baarmoeder, hopend op een spermacel die het eitje kan gaan bevruchten. Let op! Het eitje gaat in zijn eentje richting de baarmoeder, het follikel eromheen blijft in het ovarium zitten. Deze lege follikelcel noem je nu ook wel het gele lichaam en gaat door LH er voor zorgen dat er nog een hormoon wordt aangemaakt, namelijk progesteron. De progesteron zorgt ervoor dat het baarmoederslijmvlies gezond blijft, zodat hij dik genoeg is voor een bevruchte eicel om er in te gaan nestelen. Progesteron zorgt ervoor dat er minder LH en minder FSH geproduceerd wordt. Progesteron zorgt dus voor een negatieve terugkoppeling of feedback naar de hypofyse. Omdat er minder LH is, zal het gele lichaam gaan afsterven. Zo zorgt het gele lichaam er, door het maken van progesteron, voor dat hij zelf afsterft. Als het gele lichaam ervoor zorgt dat het baarmoederslijmvlies gezond blijft, dan kun je misschien wel raden wat er met het baarmoederslijmvlies gebeurt als het gele lichaam afsterft. Het baarmoederslijmvlies zal ook langzaam afsterven en nu gaat je lichaam het uitscheiden: de menstruatie.

Zo werkt de app

• Download de app

En wat gebeurt er als de eicel bevrucht wordt?

In dat geval is de eicel dus in aanraking gekomen met een spermacel. Dan spreken we van een zygote. Een zygote gaat zorgen voor de aanmaak van een ander hormoon: HCG. De HCG zorgt ervoor dat het gele lichaam niet afsterft, en daardoor kan het gele lichaam doorgaan met progesteron produceren. Hierdoor zal het baarmoederslijmvlies niet afsterven: de vrouw wordt dus niet meer ongesteld! De zygote kan lekker blijven zitten en gaan groeien. Na twee weken wordt een zygote een embryo genoemd. Na drie maanden zal het gele lichaam alsnog afsterven, maar geen paniek! De placenta zal de taak overnemen waardoor het baarmoederslijmvlies gewoon in tact blijft.

Wanneer is er de meeste kans op bevruchting?

Ongeveer 3 dagen voor de eisprong tot en met een halve dag na de eisprong is er de meeste kans op zwangerschap. Een eicel blijft namelijk ongeveer 12 uur na de eisprong leven. Een spermacel kan echter veel langer leven, wel 3 tot 7 dagen! De grootste kans op bevruchting is op het moment dat er spermacellen in de eierstokken klaarliggen op het moment dat de eisprong is. Een reis van een spermacel vanaf de vagina naar de eileiders duurt gemiddeld 12 tot 24 uur. De grootste kans op zwangerschap is dus op het moment dat er onveilige seks plaatsvindt op een van de 6 dagen voor de eisprong.

Opdrachten

1. Hoe heet het proces waarbij de kern van een eicel versmelt met de kern van een zaadcel?
2. Een eicel wordt niet binnen 24 uur na de ovulatie bevrucht. Wat gebeurt er met deze cel?

Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:

Vruchtbaarheid bij meisjes

Hoe werkt meiose?

De hormoonregeling