Dissimilatie betekent letterlijk het afbreken van moleculen.

Binnen de biologie kennen we aerobe en anaerobe dissimilatie.

Aerobe dissimilatie houdt dissimilatie met zuurstof in en wordt ook wel verbranding genoemd. Anaerobe dissimilatie gebeurt zonder zuurstof. Bij beide vormen komt energie vrij in de vorm van ATP. Het tegenovergestelde van dissimilatie is assimilatie, dit is bijvoorbeeld het proces waarbij glucose wordt gemaakt uit koolstofdioxide en water, ook wel koolstofassimilatie of fotosynthese genoemd.

Aerobe dissimilatie

Via de consumptie van plantendelen wordt ons lichaam voorzien van energierijke stoffen, zoals het uit glucose gevormde zetmeel. Na vertering van zetmeel in het spijsverteringsstelsel komt het verteringsproduct glucose bij de cellen terecht. In het cytoplasma en het mitochondriën van de cel wordt het glucose verbrand. Bij aërobe dissimilatie worden glucosemoleculen volledig verbrand. Bij de aerobe dissimilatie zorgt zuurstof er voor dat de ketens tussen de koolstofatomen worden verbroken. Bij de dissimilatie van glucose komt op deze manier de energie vrij die in de glucose zit opgeslagen. De energie wordt vervolgens opgeslagen in het mitochondriën van de cel. Hier wordt het gebruikt om ATP te produceren. ATP is nodig voor alle processen binnen de cel die energie kosten.

Anaerobe dissimilatie

Het hart en de longen zorgen ervoor dat het lichaam de zuurstof krijgt die het nodig heeft. Wanneer de zuurstofbehoefte groter wordt, wanneer iemand bijvoorbeeld gaat hardlopen, zal het hart sneller gaan kloppen en zullen de longen meer zuurstof opnemen. Deze zuurstofmoleculen worden vervolgens gebonden aan de rode bloedcellen in het bloed. Doordat het hart sneller gaat kloppen en de hardloper sneller en dieper ademen, krijgen de spieren voldoende zuurstof voor de verbranding, de aerobe dissimilatie. Er komt een moment dat het hart en de longen het gewenste tempo van de hardloper niet meer kunnen bijbenen. Het hart en de longen zijn niet meer in staat voldoende zuurstof bij de spieren te brengen. De hardloper wil harder dan hij eigenlijk kan.

Bij anaerobe dissimilatie is de zuurstofbehoefte van het lichaam groter dan de maximale zuurstofopnamecapaciteit van de longen en het bloed en de maximale transportcapaciteit van het hart en de bloedvaten. Simpel gezegd heeft de hardloper meer zuurstof nodig dan het hart en de longen kunnen leveren. Op deze manier ontstaat zuurstofschuld in het lichaam. Het punt vanaf wanneer zuurstofschuld ontstaat, heet het omslagpunt. Bij anaerobe dissimilatie is geen zuurstof benodigd, maar worden glucosemoleculen niet helemaal afgebroken. In de eindproducten zit nog veel energie. Er komt dan ook veel minder energie vrij dan bij aerobe dissimilatie. Doordat het eindproduct nog veel energie bevat en er weinig energie vrijkomt, is er weinig ATP te synthetiseren. Voorbeelden van anaerobe dissimilatie zijn alcoholgisting en melkzuurgisting. Melkzuur is een organische stof die schade aan de spieren veroorzaakt. Dit veroorzaakt dan ook de verzuring die je ervaart in je spieren wanneer je aan het sporten bent.

Zo werkt de app

• Download onze app

Opdrachten

• Op welke plaats in de cel vindt dissimilatie plaats?
• Enkele processen die plaatsvinden in organismen zijn:
  • omzetting van pyrodruivenzuur in alcohol,
  • omzetting van pyrodruivenzuur in melkzuur,
  • omzetting van glucose in zetmeel.

Welke omzetting(en) horen bij aerobe dissimilatie en welke bij anaerobe dissimilatie?

Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:

Gisting

Koolhydraten, suikers en sachariden

De functies van de lever