Wat is een verhoudingstabel en hoe maak je die?

Verhoudingstabellen worden bij Wiskunde gebruikt om verhoudingen uit te rekenen. Soms kan je namelijk niet zo makkelijk uit je hoofd nagaan hoe een verhouding nu precies zit. In dit artikel leer je handige manieren om verhoudingstabellen te maken, en hoe je ze leest!

Verhoudingstabel maken

Normaal gesproken weet je bij een verhoudingstabel altijd drie getallen. En om het vierde getal uit te rekenen moet je altijd de diagonale getallen keer elkaar doen en daarna delen door het getal dat over is. Hieronder zie je een klein voorbeeldje van zo’n verhoudingstabel en een rekenvoorbeeld.

Voorbeeld

Hieronder staat een hele kleine verhoudingstabel. De vraag die hoort is hoe veel seconden er in vijf minuten zitten? Het enige wat gegeven is, is dat drie minuten in totaal 180 seconden zitten.

Dit kan je heel gemakkelijk uitrekenen op de manier zoals hieronder staat. Eerst reken je terug naar van 3 minuten naar 1 minuut, met 1 minuut valt namelijk makkelijk te rekenen. Je deelt daarom dus eerst die 180 seconden door 3 om het aantal seconden van 1 minuut te vinden, en dat zijn er 60.

Daarna kan je het aantal seconden van die ene minuut weer vermenigvuldigen met vijf, en zo tot vijf minuten te komen, zie ook de volledig ingevulde verhoudingstabel hieronder.

We eindigen met een laatste toevoeging aan ons voorbeeld, nu is het eentje waar bij jullie zelf even kunnen meerekenen. Let weer op de verhoudingstabel, welk getal denk jij dat bij het vraagteken moet staan?

• Download nu!

Kruislings vermenigvuldigen

Hoe kan je nu snel rekenen met een verhoudingstabel, zonder naar eerst naar 1 terug te hoeven rekenen? Dat kan door middel van kruislings vermenigvuldigen. Wat dit inhoudt is dat de twee getallen die diagonaal van elkaar met elkaar vermenigvuldigd allebei hetzelfde antwoord opleveren.

Bijvoorbeeld (aan de hand van bovenstaande tabel): 3 300 = 900, en 5 180 = 900. Die antwoorden moeten in een verhoudingstabel altijd hetzelfde zijn. Om dus uit te rekenen hoe heel seconden er in 8 minuten zitten, dan reken je dat als volgt uit: 8 * 300 = 2400, en 2400 : 5 = 480 seconden.

Nog wat handige vuistregels voor het maken van een verhoudingstabel:

• Een verhoudingstabel geeft twee variabelen. Bijvoorbeeld de tijd en de temperatuur.
• Bij een verhoudingstabel doe je altijd boven (dus boven de horizontale streep) en onder precies hetzelfde (bijvoorbeeld: als je aan de bovenkant vermenigvuldigd met 3, doe je dit aan de onderkant ook, anders is de verhouding niet meer hetzelfde)

Wil je oefenen om er zeker van te zijn dat je kan rekenen met een verhoudingstabel? Maak dan de onderstaande oefeningen!

1. Voor het verven van een hek van 5 meter wordt 2 liter verf gebruikt. Hoeveel liter verf hebben ze nodig voor een hek van 8 meter?

2. In het weekend gaat Tim naar zijn opa en oma met de auto. De afstand die hij moet rijden is 50 kilometer, hiervoor gebruikt hij 7 liter benzine. Hoeveel liter benzine gebruikt Tim als hij met de auto naar zijn tante gaat, die 15 kilometer verderop wonen? Vul de verhoudingstabel in en bereken hoeveel liter benzine Tim nodig heeft om 15 kilometer te rijden.

Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:

Vergelijkingen

Frequentietabel

Rekenen met grote getallen