Een voegwoord verbindt twee zinnen, maar er zijn veel verschillende voegwoorden. Hier legt Mr. Chadd je uit welke voegwoorden er zijn en wanneer je ze gebruikt.

Voegwoorden plakken zinnen aan elkaar. Daarbij geven de voegwoorden het verband tussen de zinnen aan. Er zijn verschillende soorten voegwoorden. Voegwoorden kunnen onderschikkend en nevenschikkend zijn. Een onderschikkend voegwoord verbindt een hoofdzin met een bijzin en een nevenschikkend voegwoord verbindt twee hoofdzinnen.

1. Voegwoorden van tijd worden gebruikt om aan te geven in welke volgorde dingen gebeuren. Voorbeelden van voegwoorden van tijd zijn: ‘nadat’ en ‘terwijl’. Een voorbeeld van een zin met een voegwoord van tijd: ‘Ik ga naar school nadat ik mijn tanden heb gepoetst’.
2. Voegwoorden van voorwaarde geven aan dat de ene zin een voorwaarde vormt voor de andere. Bijvoorbeeld: ‘Ik ga niet naar het schoolfeest, behalve als jij ook gaat!’. Andere voegwoorden van voorwaarde zijn bijvoorbeeld ‘wanneer’ en ‘mits’.

4. Voegwoorden van reden, oorzaak en gevolg worden gebruikt om aan te geven dat de ene zin een oorzaak, reden of gevolg is van de ander. Bijvoorbeeld: ‘Hij viel van zijn fiets omdat hij tegen een paaltje botste’. Andere voegwoorden van reden, oorzaak en gevolg zijn: ‘daardoor’ en ‘want’.
5. Tegenstellende voegwoorden geven aan dat er een tegenstelling is tussen twee zinnen. Een voorbeeld hier van is: ‘Mirthe wou niet, maar haar zus wel’.
6. Voegwoorden van toevoeging worden gebruikt om informatie uit de ene zin te nuanceren, bijvoorbeeld: ‘Ik vind hem geen leuke leraar, hoewel hij wel goed les geeft’.

Een nevenschikkend voegwoord plakt twee woorden, zinnen of bijzinnen aan elkaar. Er zijn maar een paar nevenschikkende voegwoorden: en, maar, of, dan (wel), dus en want. Een voorbeeld van een zin met een nevenschikkend voegwoord is: ‘Ik ga winkelen want ik heb nieuwe broeken nodig’. De eerste zin is ‘Ik ga winkelen’, de tweede zin is ‘Ik heb nieuwe broeken nodig’. Het woord ‘want’ plakt de twee zinnen aan elkaar. Een ander voorbeeld is: ‘Oma is jarig, dus we gaan op visite’.  In dit voorbeel worden de zinnen ‘Oma is jarig’ en ‘We gaan op visite’ aan elkaar geplakt met het het voegwoord ‘want’.

• Ik wil de app

Een onderschikkend voegwoord verbindt een hoofdzin met een bijzin. Er zijn heel veel onderschikkende voegwoorden, een paar voorbeelden zijn: wanneer, als, terwijl, omdat, alsof en tenzij. Bij een nevenschikkend voegwoord heb je te maken met twee losse zinnen, dat is bij een onderschikkend voegwoord niet zo. Als je het onderschikkende voegwoord weg laat zijn de hoofd en bijzin niet los te gebruiken. Bijvoorbeeld: ‘We gingen naar oma’s verjaardag, zoals we vorig jaar ook deden’. Als je het voegwoord ‘zoals’ weg laat, houd je de zinnen ‘We gingen naar oma’s verjaardag’ en ‘We vorig jaar ook deden’. De eerste zin ‘We gingen naar oma’s verjaardag’ klopt, maar de bijzin, ‘we vorig jaar ook deden’ niet. Daarom zijn onderschikkende voegwoorden belangrijk.

Oefenen met voegwoorden? Onderstreep dan de voegwoorden in de onderstaande zinnen en benoem of het een onderschikkend of nevenschikkend voegwoord is.

1. Ik ben moe want ik werd heel vroeg wakker.
2. Het is lekker weer en de zon schijnt.
3. Opa wil gaan vissen tenzij het regent.

Heb je nog meer vragen over voegwoorden? Of wil je graag meer oefeningen maken? Chat dan met één van onze slimme coaches, zij helpen je verder!

Andere bezoekers keken ook naar: Verkleinwoordjes

Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:

Samengestelde zinnen, hoofdzinnen en bijzinnen

Nevenschikkende en onderschikkende zinnen

Bijwoordelijke bijzin