Het aanwijzend voornaamwoord: wat is dat precies?

Een aanwijzend voornaamwoord verwijst naar iets.

Je kunt bijvoorbeeld zeggen deze man, dan is deze een aanwijzend voornaamwoord.

Wat is een aanwijzend voornaamwoord?

Aanwijzend voornaamwoorden kunnen voor een zelfstandig naamwoord staan, maar ze kunnen ook los staan. Je kunt bijvoorbeeld zeggen: Vind jij dat ook? In dat geval verwijst ‘dat’ naar iets wat buiten de zin staat. In het Nederlands hebben we de volgende aanwijzend voornaamwoorden: deze, die, dat, dit, zulk(e), zo’n, dergelijk(e), zelf, hetzelfde en dezelfde. Hieronder volgen een paar voorbeeldzinnen:

Het is zulk mooi weer vandaag!

Dat is de mooiste kleur die ik ooit heb gezien.

Deze kamer is groter dan die andere.

Vind je het lastig om te bepalen of je deze, die, dit of dat moet kiezen? Bij het-woorden gebruik je altijd dit of dat en bij de-woorden gebruik je altijd deze of die. Dit geldt ook als je met een aanwijzend voornaamwoord naar een zelfstandig naamwoord dat er niet direct achter staat. Als je naar een hele zin verwijst, dan gebruik je vaak ‘dat’. Je zegt bijvoorbeeld: Zie jij dat ook? en niet Zie jij die ook?

Zo werkt de app

• Stel je eerst vraag

Let op!

• Dat en die zijn niet altijd aanwijzend voornaamwoorden. Je kunt dit testen door te kijken of je ze kunt vervangen door ‘dit’ en ‘deze’. Als dit kan, dan heb je te maken met een aanwijzend voornaamwoord en anders niet.
• Als een woord een plaats of een richting aangeeft, dan is het geen aanwijzend voornaamwoord.

Oefenen

Vul op de puntjes een aanwijzend voornaamwoord in.

Heb je precies … jas als je zusje?

Ik hou heel erg van … eten.

Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:

Verwijzen

Verwijswoorden

Hen of hun