Orgaantransplantatie

Iedereen heeft organen en meestal werken deze gewoon goed, maar soms worden ze beschadigd waardoor ze het minder goed doen.

Als de beschadigingen heel erg zijn dan kan een orgaantransplantatie een oplossing bieden. Bij orgaantransplantatie krijg je een nieuw orgaan, maar hoe werkt dat eigenlijk?

Donor

We kunnen nu helaas nog geen organen kweken, de organen voor transplantatie moeten dus van een donor komen. Een donor is een persoon die zijn organen af wil staan, dit gebeurt meestal na zijn dood. Maar soms kan een levend persoon ook een orgaan doneren, bijvoorbeeld een nier, want daar heb je er toch twee van.

Om donor te worden moet je geregistreerd staan in het donorregister, vanaf 1 juli 2020 staat iedereen in het register als “geen bezwaar”. Dat betekent dat je het niet erg vind als je organen worden gebruikt voor donatie als je dood gaat. In het donorregister kun je ook aangeven welke organen je wil doneren of dat je helemaal geen organen wil doneren. Als je overlijdt wordt er altijd een gesprek gevoerd met je nabestaanden, zij krijgen dan te horen wat je in hebt gevuld in het donorregister. Je nabestaanden kunnen er altijd voor kiezen om toch geen toestemming te geven voor donatie.

De meeste donororganen komen van mensen die in het ziekenhuis overlijden, vaak zijn deze mensen hersendood of hebben ze een auto ongeluk gehad. Organen van mensen die een auto ongeluk hebben gehad zijn meestal van goede kwaliteit omdat de overleden personen vaak jong zijn.

Match

Als je als donor geregistreerd staat betekent dat niet dat je organen na je dood ook gebruikt kunnen worden voor transplantatie. De organen moeten nog in goede staat verkeren, een ontvanger heeft er bijvoorbeeld niks aan om longen van een roker te krijgen. Ook moeten de organen snel na je dood uit je lichaam worden gehaald anders sterven de organen ook af.

Als je organen bruikbaar zijn moet er ook nog een match worden gevonden met een ontvanger, een klein kind kan geen donorhart ontvangen van volwassenen want zou nooit passen. Er zijn lange wachtrijen voor het ontvangen van een donororgaan, bovenaan staan de patiënten die het eerst een donororgaan nodig hebben. Er wordt dan in de lijst gekeken wie bovenaan staat en of die het orgaan kan ontvangen.

De organen uitnemen

Na je overlijden wordt je zo snel mogelijk naar een operatiekamer gebracht zodat ze direct je organen eruit kunnen halen. Eerst gaan ze kijken of de organen geschikt zijn. Als dat zo is halen ze de organen eruit. Het uitnemen van de organen moet heel voorzichtig gebeuren zodat ze niet beschadigd raken. Na het uitnemen van de organen wordt de overledene weer netjes dichtgemaakt zodat je aan de buitenkant er niet veel van kan zien.

Transport

De ontvanger van de organen ligt niet altijd in hetzelfde ziekenhuis als de donor, de organen moeten dan naar de juiste plek worden getransporteerd. Het verschilt per orgaan hoe ze getransporteerd worden. Vaak worden de organen in een bak met ijs gedaan, hierdoor blijven ze langer goed. Sommige organen kunnen ook op een perfusie machine worden aangesloten. Een perfusie machine pompt bloed door het orgaan waardoor de cellen zuurstof en voedingsstoffen krijgen.

Zo werkt de app

• Stel je eerste vraag!

Operatie

Als je organen aan zijn gekomen in het goede ziekenhuis dan kunnen ze direct getransplanteerd worden naar de donor. Eerst wordt vaak het beschadigde orgaan eruit gehaald om ruimte te maken voor het nieuwe orgaan. Dan wordt het nieuwe orgaan in het lichaam geplaatst en aangesloten op alle bloedvaten. Daarna wordt het lichaam weer dicht gemaakt.

Omdat het orgaan niet van de ontvanger zelf is kan er een afstotingsreactie plaatsvinden, je lichaam probeert het vreemde orgaan dan kapot te maken. Om dat te voorkomen moet je voor de rest van je leven medicijnen slikken die het immuunsysteem onderdrukken.

Tijd en kosten

Vaak staan patiënten al lange tijd op de wachtlijst omdat er een tekort aan donororganen is. Veel patiënten overlijden voordat ze een donororgaan kunnen ontvangen omdat ze heel erg ziek zijn.

Het transplanteren van een orgaan is erg duur, het kan wel € 100.000 per orgaantransplantatie kosten. Daar komen dan ook nog de kosten voor nazorg en medicatie bij.

Oefenopdracht

Wat zijn de voor en nadelen van orgaandonor zijn?

Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:

Kunstorganen: wat zijn dat precies?

Medische beeldvorming

Operaties aan het hart: hoe werkt dat?

Hulp nodig met je huiswerk?

Loop je tegen een lastige berekening aan of ben je even kwijt of je ‘word’ met een d of een dt schrijft? Meld je nu aan en stuur Mr. Chadd een bericht!