Kunstorganen: wat zijn dat precies?

Als één van je organen het niet meer doet heb je vaak een groot probleem, je wordt ernstig ziek of kan niet verder leven. Tegenwoordig kunnen we veel problemen verhelpen met medicatie en operaties, maar dat geldt niet voor alles. Soms doet het orgaan het heel slecht of werkt het helemaal niet meer, dan is er een vervanging nodig. Je wordt dan op de donorlijst gezet, als er dan iemand overlijd die zijn organen wil doneren kan jij er één krijgen. Helaas zijn er veel te weinig donoren en sommige patiënten overlijden voordat ze een donororgaan ontvangen. Soms kan je (tijdelijk) een kunstorgaan krijgen.

Een kunstorgaan is technologie die door mensen is gemaakt en (een deel van) de functie van het orgaan kan overnemen. Er wordt nu ook onderzocht of het mogelijk is om een echt orgaan te laten groeien in een laboratorium. Dan kan er wanneer dat nodig is speciaal voor de patiënt een orgaan gemaakt kunnen worden. Tot nu toe is het nog niet gelukt om een heel orgaan dat geschikt is voor transplantatie te laten groeien. Maar in de toekomst is dit misschien wel mogelijk!

Kunstnier

Als je nieren het niet meer goed doen hebben we daar tegenwoordig een oplossing voor, de kunstnier. De kunstnier wordt ook wel een dialyse apparaat genoemd. De belangrijkste functie van de nieren is het zuiveren van het bloed. Ze filteren al het bloed en via je urine gaan de afvalstoffen en het overtollige water naar buiten.

Het dialyse apparaat zuivert ook je bloed, dat gebeurt zo:

In je arm worden twee naalden geprikt. Via de eerste naald wordt het bloed door een pomp opgezogen. Via de tweede naald gaat het gezuiverde bloed weer terug het lichaam in.

Het bloed gaat dan door dunne buisjes heen die in een spoelvloeistof liggen.

De wanden van de buisjes zijn gemaakt van een speciaal membraan. De afvalstoffen en het water kunnen door het membraan heen diffunderen naar de spoelvloeistof maar de bloedcellen en de eiwitten niet. Op deze manier wordt je bloed gezuiverd en krijg je weer schoon bloed terug.

Dit klinkt heel mooi maar er zitten wel een paar nadelen aan. De dialyse apparaten zijn heel groot, daarom gebeurt het vaak in het ziekenhuis. Bij gezonde mensen werken de nieren 24/7, ze hebben dus veel tijd om al je bloed te filteren. Bij de dialyse is er niet zoveel tijd, dan moet al het bloed een aantal keer per week gezuiverd worden. Dit proces duurt een aantal uur. De patiënten zijn dus lang in het ziekenhuis en het dialyseren is erg vermoeiend.

Zo werkt de app

• Stel je eerste vraag!

Steunhart

Een ander voorbeeld van een kunstorgaan is een steunhart. Bij sommige mensen pompt een deel van het hart niet meer goed. Je krijgt dan te weinig bloed in de rest van je lichaam, deze mensen kunnen een steunhart krijgen. Een steunhart helpt het hart met het rondpompen van bloed. Het steunhart is gewoon een pomp die op het hart wordt aangesloten. De pomp wordt aangesloten op de linker kamer en wordt met een buisje verbonden aan de aorta. De pomp haalt bloed uit de linkerkamer en pomp het dan de aorta in.

De pomp heeft wel elektriciteit nodig om te kunnen pompen. Er loopt dus een draadje van de pomp door je huid heen naar een batterij. Je moet dus altijd een batterij bij je hebben en zorgen dat hij opgeladen is. Als de batterij leeg is stopt het steunhart en kan de patiënt dood gaan.

Een ander nadeel is dat je pomp zichzelf niet aanpast zoals een gezond hart. Als je gaat sporten gaat je hart meer bloed rondpompen door sneller te kloppen. Je hart weet dat het sneller moet gaan koppen door signalen uit je lichaam. Een steunhart ontvangt geen signalen uit je lichaam maar moet aangestuurd worden door een computer. Als je dus wil gaan sporten moet je handmatig de hoeveelheid bloed die wordt rondgepompt aanpassen.

Oefenvraag

Bij een hemodialyse stromen de spoelvloeistof en het bloed in tegengestelde richting langs elkaar, waarom is dat?

Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:

Orgaantransplantatie

Operaties aan het hart: hoe werkt dat?

Medische beeldvorming