Wat is de imperativus?
Wat is de imperativus en hoe werkt ‘ie? Leg het me uit!
Soms willen we elkaar een opdracht geven door taal. Bijvoorbeeld als je wil dat een coach je iets uitlegt, kun je ‘leg me dit uit’ zeggen. In het Nederlands gebruiken we hiervoor de gebiedende wijs voor. In het enkelvoud heeft deze dezelfde vorm als de ik-vorm (zoals bij ‘leg me dit uit’). In het meervoud zetten we er nog een –t achter (bijvoorbeeld als de docent wil dat de klas stil is, kan hij ‘houdt jullie monden’ zeggen).
In het Latijn hebben we hiervoor de imperativus . Deze vorm je zo:
- In het enkelvoud is de imperativus gelijk aan de stam. Vocare wordt dus voca !
Let op: medeklinker stammen krijgen nog een –e erbij. Het werkwoord regere hoort bij die groep en van regere is reg- de stam. Daar voegen we –e aan toe. De imperativus is dan rege !
- In het meervoud voegen we –te toe aan de stam. Vocare wordt dus vocate ( voca + te )!
Let op: bij medeklinker stammen komt er nog een –i tussen de stam en –te . Regere wordt dus regite ( reg + i + te )!
Zo werkt de app!
Van esse zijn de imperativi es (enkelvoud) en este (meervoud).
Posse heeft geen imperativus. Je geeft in het Nederlands ook geen bevel met ‘kunnen’, toch?
Je zegt niet ‘kan mij dit uitleggen’ ! Dat zou heel raar zijn.
Je vertaalt de imperativus met de gebiedende wijs in het Nederlands, dus alsof er een opdracht gegeven wordt. Als je een imperativus in het meervoud vertaalt, schrijf dat ook de –t op in het Nederlands! Zo laat je zien dat het woord in het meervoud staat. Hier zijn een paar voorbeelden:
*“Non ambula apud semitam!” – “Wandel niet naast het voetpad!”
“Vocate tuam opinionem!” – “Roept uw mening!”*
Let op: soms kom je ook dic tegen in een tekst. Dit is de imperativus enkelvoud van dicere . In het Latijn worden zowel dic als dice daarvoor gebruikt!
Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:
Werkt u in het vo of mbo? Plan direct een vrijblijvende demonstratie in!
We laten u graag geheel vrijblijvend zien hoe Mr. Chadd werkt, hoe het kan worden ingezet en wat de meerwaarde is. Dit doen we in een fysieke of online afspraak van zo'n 30 minuten. Let op! Deze demonstratie is alleen bedoeld voor mensen die werkzaam zijn in het vo of mbo, NIET voor leerlingen!
Meer informatie over Mr. Chadd
Laat hieronder uw gegevens achter en we sturen u geheel vrijblijvend meer informatie over Mr. Chadd op!
Werkt u in het vo of mbo? Neem contact op!
Bent u benieuwd naar de voordelen van Mr. Chadd of heeft u andere vragen? Laat uw gegevens achter en wij nemen zo snel mogelijk contact op.