Stamcellen
Stamcellen
Een organisme bestaat uit allerlei verschillende cellen.
Deze cellen hebben allemaal verschillende functies. Spiercellen maken bijvoorbeeld bewegen mogelijk, botcellen zorgen voor stevigheid en zenuwcellen zijn de informatieverwerkers van het lichaam.
Naast deze drie zijn er nog veel meer soorten cellen binnen een organisme, namelijk ongeveer 220 verschillende soorten! Ooit waren deze cellen allemaal hetzelfde. Cellen die nog geen specifieke functie hebben, en dus eigenlijk allemaal nog hetzelfde zijn, noemen we stamcellen. Hieronder leggen we je uit wat stamcellen zijn.
Wat zijn stamcellen?
Stamcellen zijn cellen die zich nog niet hebben ontwikkeld naar cellen met een specifieke functie, zoals spiercellen of zenuwcellen. Stamcellen kunnen zich nog tot elke cel met een functie differentiëren, oftewel veranderen. Stamcellen zijn in te delen in vier verschillende categorieën: totipotente stamcellen, pluripotente stamcellen, multipotente stamcellen en unipotente stamcellen.
Verschillende soorten stamcellen
Totipotente stamcellen zijn cellen die in potentie uit kunnen groeien tot een volledig nieuw organisme. Een zygote (versmolten eicel en zaadcel) is een voorbeeld van een totipotente stamcel. Een totipotente stamcel kan ook nog uitgroeien tot een ‘extra embryonale cel’, een cel die zich niet binnen het embryo bevindt. Totipotente cellen kunnen bijvoorbeeld nog uitgroeien tot placenta cellen.
De tweede categorie zijn de pluripotente stamcellen. Pluripotente stamcellen zijn cellen die zich kunnen ontwikkelen tot alle drie de kiemlagen van het embryo, maar zich niet meer kunnen ontwikkelen tot extra-embryonale cellen zoals placenta cellen. Deze cellen kunnen zich in potentie dus nog ontwikkelen tot alle verschillende soorten cellen binnen een organisme. De verschillende kiemlagen van het embryo zijn: ectoderm, mesoderm en endoderm. Cellen in de ectoderme kiemlaag zullen zich ontwikkelen tot huid- en zenuwcellen, cellen in de mesoderme kiemlaag zijn cellen die zich in een later stadium zullen ontwikkelen tot bloed-, spier-, skelet-, en bindweefselcellen. Cellen in de endoderme kiemlaag zijn cellen die zich zullen ontwikkelen tot orgaancellen en het spijsverteringsstelsel.
Multipotente stamcellen vormen de derde categorie. Dit zijn cellen die zich nog tot een beperkt aantal soorten cellen kan differentiëren. Multipotente stamcellen kunnen zich nog ontwikkelen tot de cellen van één van de kiemlagen van een embryo. Ten slotte zijn er nog de unipotente stamcellen. Deze stamcellen kunnen zich slechts tot een soort cellen ontwikkelen.
Zo werkt de app
Gebruik van stamcellen in de medische wereld
Stamcellen kunnen tegenwoordig worden gebruikt om veel verschillende soorten ziekten zoals kanker, immuunsysteemaandoeningen en bloedziekten te genezen. Hiervoor zijn gezonde stamcellen nodig. Gezonde mensen kunnen zich aanmelden als stamceldonor om andere mensen met een bepaalde ziekte of aandoening te helpen genezen. Stamcellen van een ander persoon zijn alleen heel lastig te gebruiken, het is belangrijk dat er een goede matching plaatsvindt tussen stamceldonor en stamcel-ontvanger. Daarnaast zijn er ook steeds meer ouders die bij de geboorte van hun kind de stamcellen van de navelstreng laten opvangen en opslaan in een databank. Mocht dit kind later een ernstige ziekte krijgen, dan kunnen deze eigen stamcellen mogelijk helpen bij de genezing van deze ziekte. Er hoeft dan geen matching meer plaats te vinden tussen donor en ontvanger, omdat dit dezelfde persoon is. Deze stamcellen zijn dus vrijwel altijd geschikt om te gebruiken!
Oefenen:
Kun jij nu in je eigen woorden beschrijven waarin totipotente stamcellen, pluripotente stamcellen, multipotente stamcellen en unipotente stamcellen van elkaar verschillen?
Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:
Werkt u in het vo of mbo? Plan direct een vrijblijvende demonstratie in!
We laten u graag geheel vrijblijvend zien hoe Mr. Chadd werkt, hoe het kan worden ingezet en wat de meerwaarde is. Dit doen we in een fysieke of online afspraak van zo'n 30 minuten. Let op! Deze demonstratie is alleen bedoeld voor mensen die werkzaam zijn in het vo of mbo, NIET voor leerlingen!
Meer informatie over Mr. Chadd
Laat hieronder uw gegevens achter en we sturen u geheel vrijblijvend meer informatie over Mr. Chadd op!
Werkt u in het vo of mbo? Neem contact op!
Bent u benieuwd naar de voordelen van Mr. Chadd of heeft u andere vragen? Laat uw gegevens achter en wij nemen zo snel mogelijk contact op.