Prikkelgeleiding in het hart en ECG
Een elektrocardiodiagram (ECG), of ook wel hartfilmpje, is een registratie van de elektrische activiteit in jouw hart.
Het hart klopt door middel van impulsen, gelukkig ook maar, want anders zou het hart het niet meer doen.
In een ander artikel van ons heb je al kunnen lezen over de opbouw van het hart, de bloeddruk en de bloedsomloop. In dit artikel gaan we verder in op hoe jouw hart nu eigenlijk klopt en hoe een dokter kan zien of je hart gezond is of niet.
Het prikkelgeleidingssysteem
Het prikkelgeleidingssysteem is een netwerk van speciale cellen in de hartspier die elkaar in een domino-effect een elektrische prikkel doorgeven. Die prikkel stimuleert de hartspier om zich samen te trekken. Het prikkelgeleidingssysteem zorgt ervoor dat het samentrekken in het juiste tempo en in de juiste volgorde gebeurt. De juiste volgorde wil zeggen: eerst de boezems, dan pas de kamers. De geleiding zorgt er dus voor dat je hart samentrekt (systole) en vervolgens ontspant (diastole).
De sinusknoop
De elektrische prikkel begint in een groepje cellen boven in de rechterboezem. Dit is de sinusknoop, de pacemaker van het hart. Niet alleen de cellen in de sinusknoop, maar alle spiercellen in het hart zijn in staat om een stroomstootje te produceren. Als de sinusknoop zou uitvallen, zou het hart niet ophouden te kloppen. Het hart zou wel trager gaan kloppen, omdat de cellen in de sinusknoop het snelst een prikkel af kunnen leveren. De sinusknoop geeft als het ware het tempo aan. Vanuit de sinusknoop verspreidt de elektrische prikkel zich aanvankelijk over de spiercellen van beide boezems en wordt dan even opgehouden in de AV-knoop.
De AV-knoop
Tussen de kamers en de boezems in het hart zit een isolerende laag die de elektrische prikkel niet geleidt. Alleen via de AV-knoop kan de prikkel doorgezet worden. De AV-knoop vertraagd de elektrische prikkel, wat als gevolg heeft dat de kamers iets later samentrekken dan de boezems, waardoor het bloed in twee stappen door het hart gaat. Eerst is er boezemdiastole (het bloed stroomt de boezem in), dan boezemsystole en kamerdiastole (waardoor het bloed de kamer instroomt) en vervolgens kamersystole (het bloed stroomt de longslagader of de aorta in). Tussen het ontstaan van de prikkel in de sinusknoop en de reactie van de spiercellen in de kamers, zit iets minder dan een kwart seconde.
De bundel van His
Voorbij de AV-knoop, onderin het hart, komt de elektrische prikkel terecht bij de bundel van His. De bundel van His leidt de prikkel naar drie bundeltakken: de rechter, de linker voorste en de linkerachterste. De Purkinjevezels sluiten aan op deze bundels en zij zorgen er uiteindelijk voor dat de hartspier rondom de kamer samentrekt.
De ECG
Werkt het prikkelgeleidingssysteem niet goed, spreken we van een hartritmestoornis . Bij een hartritmestoornis trekt de hartspier niet juist samen, een bepaald deel van het hart trekt langer samen dan een ander deel in een onregelmatig ritme. Er zijn onschuldige hartritmestoornissen, zoals een overslag, en er zijn levensbedreigende hartritmestoornissen zoals kamerfibrilleren. De meest voorkomende hartritmestoornis is boezemfibrilleren.
Het belangrijkste onderzoek om een hartritmestoornis te achterhalen, is het hartfilmpje . De impulsgeleiding in het hart kan op de huid met elektroden worden gemeten en grafisch worden weergegeven in een ECG. Uit een ECG zijn de activiteit van de boezems en de kamers af te lezen. Het eerste topje geeft het samentrekken van de boezems, de boezemsystole, aan die veroorzaakt wordt door de elektrische prikkel uit de sinusknoop. De elektrische prikkel wordt vertraagd door de AV-knoop, op de ECG zie je het topje weer dalen. De impulsen worden doorgeleid naar de bundel van His, het hart is tijdelijk in rust en de hartspiercellen zijn negatief geladen. De omliggende cellen worden gedepolariseerd, de lading wordt positief en de spier trekt samen. Meer hierover kun je lezen in ons artikel over impulsgeleiding ! Vervolgens komt de impuls aan bij de Purkinje-vezels en trekken de kamers samen, dit zorgt voor de piek in de ECG op punt 4. Na het samentrekken volgt hyperpolarisatie, er volgt dus een dal. Het derde topje komt door het herstel van de kamer. De boezems herstellen ook, maar doordat dit samenvalt met het samentrekken van de kamers zie je dit niet op de ECG.
Probeer onderstaande opdrachten eens te maken! Kom je er toch niet uit of heb je nog verdere vragen? Stel je vraag aan Mr. Chadd! Onze slimme coaches helpen je graag verder!
Oefenvragen
Artsen spreken niet meer van hartritmestoornissen maar van hartfalen als ook de samentrekking van de hartspiercellen niet meer synchroon verloopt. Het hart pompt dan niet efficiënt. Kleppen staan open als ze dicht moeten zijn. Leg in twee stappen uit waardoor het hart inefficiënt werkt als de hartkleppen openstaan terwijl ze dicht moeten zijn.
De hartslag begint met het samentrekken van de boezems. Bij mensen met hartfalen reageren de boezems te traag of juist te vroeg. Wat is het directe gevolg van het te vroeg samentrekken van de spieren van de rechterboezem?
Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:
Werkt u in het vo of mbo? Plan direct een vrijblijvende demonstratie in!
We laten u graag geheel vrijblijvend zien hoe Mr. Chadd werkt, hoe het kan worden ingezet en wat de meerwaarde is. Dit doen we in een fysieke of online afspraak van zo'n 30 minuten. Let op! Deze demonstratie is alleen bedoeld voor mensen die werkzaam zijn in het vo of mbo, NIET voor leerlingen!
Meer informatie over Mr. Chadd
Laat hieronder uw gegevens achter en we sturen u geheel vrijblijvend meer informatie over Mr. Chadd op!
Werkt u in het vo of mbo? Neem contact op!
Bent u benieuwd naar de voordelen van Mr. Chadd of heeft u andere vragen? Laat uw gegevens achter en wij nemen zo snel mogelijk contact op.