DNA/RNA: wat is het en wat is het verschil?

In alle cellen in je lichaam zit erfelijke informatie opgeslagen. Dat gebeurt in de vorm van DNA.

Maar er is ook nog zoiets als RNA. Wat is nu precies de functie van beiden, en wat is het verschil? Hier leggen we het je allemaal uit!

DNA staat voor ‘deoxyribonucleic acid’, oftewel ‘desoxyribonucleïnezuur’ in het Nederlands. Je ziet een stuk DNA op het plaatje hieronder. Het heeft de vorm van een dubbele helix, en bestaat uit nucleotiden. Een nucleotide bevat onder andere een nucleïnebase. Er zijn 4 verschillende soorten: adenine (A), thymine (T), guanine (G) en cytosine (C). Deze worden altijd op een bepaalde manier gepaard met elkaar, A-T en C-G, dit heet een basepaar. In de volgorde waarin deze baseparen voorkomen in je DNA, ligt alle informatie opgeslagen.

Foto door Sponk / CC BY-SA 3.0

De nucleotidenvolgorde van DNA kan worden gekopieerd in een ander materiaal, RNA. Dat wordt vervolgens vertaald in eiwitten, die allerlei biologische functies vervullen. Een stukje DNA dat op die manier afgelezen en vertaald kan worden in een eiwit, noemen we een gen. Een enkel DNA-molecuul, dat kan bestaan uit een keten van miljoenen nucleotiden, heet een chromosoom. De verzameling van alle chromosomen samen heet het genoom. Elke lichaamscel van een individu bevat het hele genoom. Telkens als een cel zich gaat vermenigvuldigen, wordt al dat DNA gekopieerd.

Ja, ik wil hogere cijfers!

RNA

RNA is een molecuul dat, net als DNA, bestaat uit een reeks aan elkaar gekoppelde nucleotiden. In de cel hebben deze moleculen verschillende functies rondom de eiwitsynthese.

Verschillen in opbouw met DNA

RNA is een afkorting welke staat voor ‘ribonucleic acid’. In het Nederlands is dit ‘ribonucleinezuur’. Het lijkt erg op DNA, maar er zijn wel verschillen. Ten eerste bevatten de nucleotiden in RNA een ribose-suikergroep, in tegenstelling tot de deoxyribose-suikergroep in DNA. Daarnaast bevat RNA wel de nucleotiden A, C en G, maar geen thymine (T). In plaats daarvan vind je in RNA de nucleotide uracil (U). Verder is RNA meestal enkelstrengs, terwijl DNA dubbelstreng is. Tot slot bevat een cel een vaste hoeveelheid DNA (de chromosomen), maar wordt er doorlopend nieuw RNA gemaakt en weer afgebroken. Dit gebeurt doordat het DNA wordt afgelezen, waardoor er RNA gemaakt wordt. Dit RNA speelt vervolgens weer een belangrijke rol in de eiwitsynthese (het maken van nieuwe eiwitten).

Verschillende Typen

In cellen vind je verschillende typen RNA, met verschillende functies: mRNA, tRNA en rRNA. Al deze verschillende typen hebben een rol in de productie van eiwitten op basis van informatie uit het DNA.