Spelling: een doorn in het oog van veel leerlingen.

Wil jij alle regels op een rijtje? Lees dan deze samenvatting van Mr. Chadd.

Hoe spel je de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd?

De ik-vorm is het hele werkwoord -en. Dit noemen we de stam.

De jij-vorm en de hij-/zij-/het-vorm is de stam + t.

De meervoudsvorm is het hele werkwoord.

Hoe spel je de persoonsvorm in verleden tijd?

Eindigt de stam van het werkwoord op een van de medeklinkers uit ‘t Kofschip ? Dan komt er -te achter.

Is dat niet het geval? Dan komt er -de achter.

Uitzonderingen zijn de sterke werkwoorden. Deze vervoegingen moet je uit je hoofd leren.

Hoe bepaal je de laatste letter van het voltooid deelwoord?

Hiervoor gelden dezelfde regels als bij de persoonsvorm in de verleden tijd. Eindigt de stam op een van de medeklinkers uit ‘t Kofschip? Dan komt er -t achter het voltooid deelwoord.

Is dat niet het geval? Dan komt er -d achter.

Uitzonderingen zijn opnieuw de sterke werkwoorden.

Wat is een puntkomma en wanneer gebruik je hem?

Puntkomma betekent ‘en’. Zet er één…

• Tussen zinnen die sterk met elkaar samenhangen
• Tussen delen van opsommingen, vooral als het op zinnen gaat.

Zo werkt de app

• Download nu

Wanneer gebruik je aanhalingstekens?

• Bij een citaat
• Bij een directe rede
• Om aan te geven dat een woord een andere betekenis heeft

Wat is een beletselteken en wanneer gebruik je die?

Een beletselteken (…) gebruik je…

• Aan het eind van een zin die niet af is
• Om onvolledige citaten aan te duiden. Zet er dan haakjes om

In welke gevallen gebruik je een hoofdletter?

• Aan het begin van een zin. Let op: als de zin met een apostrof begint krijgt het tweede woord een hoofdletter (bijv. ‘s Middags).
• Bij persoonsnamen; als bij een achternaam met voorvoegsel geen voornaam of voorletter staat, schrijf je het eerste voorvoegsel met een hoofdletter (mevrouw Van Slooten / mevrouw J. van Slooten).
• Bij namen van verenigingen, instellingen, bedrijven en diensten
• Bij aardrijkskundige namen, namen van merken, historische gebeurtenissen, straten, hemellichamen, gebouwen, feestdagen en bij titels van boeken en films

Wil jij hier nog meer over weten? Check dan dit handige artikel op onze Academy.

Hoe werken samenstellingen?

• Voeg een tussen -s toe als je hem hoort (bijv. bakker s winkel). Begint het tweede deel van het woord ook met een -s? Vervang dan het tweede deel in gedachten, bijv. “Bakkerschort/bakkersschort? → Bakker s winkel → Bakkers s chort”.

• Voeg een tussen -n toe als het eerste woord een zelfstandig naamwoord is dat alleen op -en kan eindigen, bijvoorbeeld paarde n worst.

• Voeg een tussen -e toe als het eerste woord

  • Alleen een mv op -s heeft (bijv. horloges → horlogemaker)
  • Een meervoud heeft op zowel -s als -en (bijv. groentes+groenten → groentepakket)
  • Geen meervoud heeft (bijv. rijst → rijstevlaai)
  • Verwijst naar iets unieks (bijv. koningin → Koninginnedag)
  • Een versterking is van een bijvoeglijk naamwoord (bijv. goed → beregoed)
  • Geen zelfstandig naamwoord is (arm → armelui)
  • Samen met het tweede woord niet meer als samenstelling wordt gezien (bijv. papegaai)

Hoe maak je verkleinwoorden?

Afhankelijk van het zelfstandig naamwoord voeg je -je, -kje, -pje, -tje, -etje toe. Afkorting krijgen er nog een apostrof tussen (bijv. A4’tje). Wil jij hier meer over weten? Kijk dan op de Academy bij dit artikel.

In welke gevallen schrijf je woorden aan elkaar?

• Samenstellingen van twee of drie woorden (huissleutel, televisiekijken, veelzeggend)
• Getallen tot honderd (in letters) en samenstellingen met honderd en duizend (vierendertig, vijfhonderd)
• Voornaamwoordelijke bijwoorden, die bestaan uit er/hier/daar/waar + voorzetsel (waarheen, eronderdoor)

In welke gevallen gebruik je een liggend streepje?

Het liggend streepje wordt gebruikt als:

• Koppelteken

  • Om uitspraakproblemen te voorkomen (auto-ongeluk)
  • In naam van getrouwde vrouwen
  • Woorden met voorvoegsels adjuct-, aspirant-, ex-, interim-, niet-, non- en oud-
  • Voor een hoofdletter (oer-Hollands)
  • In combinaties van titels en beroepen (minister-president)
  • Bij aardrijkskundige namen of woorden die daarvan zijn afgeleid (Noord-Hollander)
  • Bij letters / cijfers / andere tekens en St of Sint (mbo-student)
  • In woorden die anders onoverzichtelijk worden (huis-aan-huisblad)

• Weglatingsteken , bij woorden die aan elkaar zijn (voor- en nadelen)

• Afbreekstreepje , als een woord niet meer op de regel past.

In welke gevallen gebruik je een trema?

Als het uitspraakproblemen voorkomt bij woorden die geen samenstelling zijn. Plaats dan de trema op de eerste letter van de volgende lettergreep, bijvoorbeeld zee-en → zeeën.

In welke gevallen gebruik je een apostrof?

Je gebruikt een apostrof:

• Op de plaats van een weggelaten letter (bijv. z’n in plaats van zijn)
• Op de plaats van weggelaten bezit (bijv. Els’ plannen in plaats van Els’s plannen)
• Om uitspraakproblemen te voorkomen (bijv. Tanja’s ketting)
• In afleidingen van letter- en cijferwoorden (bijv. vwo’er)
• Bij verkleinwoorden op -y (bijv. baby’s)

Wanneer gebruik je cijfers en wanneer letters?

Cijfers gebruik je bij:

• Getallen boven de twintig, behalve bij ronde getallen (bijv. 27 miljard / zestig messen)
• Bij maten, gewichten, bedragen, data, adressen en rekeningnummers.

Letters gebruik je bij:

• Getallen tot en met twintig en voor de ronde getallen daarboven.
• Getallen als honderd, duizend, miljoen, miljard.

Wil jij meer weten over dit onderwerp? Dit artikel legt het allemaal piekfijn uit!

Heb jij nog vragen over de verschillende spellingsregels? Chat dan met de coaches van Mr. Chadd. Zij staan de hele dag klaar om jou te helpen met je vragen!