Ben jij op zoek naar een samenvatting van het boek Politieke Besluitvorming?

Zoek niet verder, vind hem hier! Mr. Chadd helpt je graag.

In deze samenvatting:

• Hoofdstuk 9: Knelpunten en oplossingen

  • 9.1 Knelpunten in de politiek
  • 9.2 Politieke participatie
  • 9.3 Politieke vernieuwing
  • 9.4 Politieke partijen

Hoofdstuk 9: Knelpunten en oplossingen

9.1 Knelpunten in de politiek

• Knelpunten: alle factoren die botsen met het democratische beginsel. In de huidige politiek zijn er een aantal:

  • De minister-president en regering wordt niet gekozen.
  • “De dictatuur” van het regeerakkoord
  • Ongelijke toegang tot de politiek voor iedereen
  • Afnemende invloed van het parlement
  • Minder autonomie
  • Veel bureaucratie, waardoor er teveel regelgeving ontstaat, te weinig coördinatie tussen ministeries e.d., onduidelijke besluitvorming.

Zo werkt de app

• Download nu

9.2 Politieke participatie

Een lage opkomst bij verkiezingen is ongewenst:

• De gekozen politici zijn een minder goede afspiegeling van de bevolking
• Het gekozen bestuur is misschien niet representatief genoeg en kan daardoor zijn legitimiteit (en acceptatie) verliezen

Een passieve houding bij burgers ontstaat als zij hun standpunten niet terugzien in de politiek (“Ik word toch niet serieus genomen.”), maar kan ook andere redenen hebben, zoals de leefomgeving, onbekendheid met de politieke spelregels en een gebrek aan zelfvertrouwen.

Als burgers wel een actieve houding aannemen, noemen we dit politieke participatie . Dit is belangrijk voor het functioneren van een democratie en kan op twee manieren:

• Electorale participatie (bij verkiezingen) heeft invloed op de verdeling van macht en het vormen van de regering.
• Niet-electorale participatie zorgt ervoor dat burgers gehoord worden en hun issues op de politieke agenda komen.

9.3 Politieke vernieuwing

Er zijn meerdere ideeën over vernieuwing in de Nederlandse politiek, die bovendien participatie van burgers zouden kunnen verhogen:

• Referenda kunnen zorgen voor meer betrokkenheid bij burgers; zij kunnen dan over belangrijke onderwerpen hun mening geven. Een nadeel: niet alle kwesties kunnen met een simpel ja of nee beantwoord worden.
• Het afschaffen van de Eerste Kamer zou een optie kunnen zijn, omdat deze volgens critici niet deskundig genoeg is, teveel politiek is (i.p.v. objectieve blik). Afschaffing lijkt alleen onwaarschijnlijk, omdat de Eerste Kamerleden hier zelf mee zouden moeten instellen.
• Een kiesdrempel kan ervoor zorgen dat er minder partijen in het parlement komen en het daardoor makkelijker wordt om een meerderheid te vormen.
• Een rechtstreeks gekozen premie kan zorgen voor meer invloed van burgers. Een bezwaar is echter dat het parlement dan niet meer het vertrouwen in de premier kan opzeggen.
• Een rechtstreeks gekozen burgemeester (i.p.v. door de regering) kan ook zorgen voor meer invloed van burgers.
• De Tweede Kamer zou ook meer bevoegdheden kunnen krijgen, om zo macht af te nemen van de regering en coalitie.
• Een districtenstelsel of meerderheidsstelsel zorgt voor een sterkere band tussen burger en politici. Ook belangen worden dan beter vertegenwoordigd en er zijn dan minder partijen (en dus makkelijkere formatie). Nadeel: geen compromissen, dus een sterk beleid met veel verliezers.

Veel van bovenstaande ideeën zijn nog niet uitgevoerd, maar een aantal andere wel:

• Referenda op gemeentelijk en provinciaal niveau zijn mogelijk.
• Een kandidaat kan makkelijker met voorkeursstemmen in de Tweede Kamer komen.
• De burgemeester wordt steeds vaker op voorstel van de gemeenteraad gekozen.
• De rol van de koning/koningin is beperkt geworden bij de kabinetsformatie.

9.4 Politieke partijen

SP (Socialistische Partij) is voor economische gelijkheid. Hierin zien ze een belangrijke rol voor een actieve overheid, die zorgt voor werkgelegenheid, een goed inkomen/uitkering, onderwijs en zorg.

GroenLinks plaatst nadruk op gelijkheid en milieu. Het streeft naar een toekomst vol duurzaamheid, emancipatie en gelijkheid.

PvdD (Partij voor de Dieren) komt op voor de rechten van de dieren en de natuur. De partij is voor een goede omgang met de natuur en de dieren.

PvdA (Partij van de Arbeid) probeert de inkomensverschillen niet te groot te laten worden. Het komt op voor arbeiders en wil zorgen voor werkgelegenheid. Burgers moeten zelfstandig zijn, maar de overheid moet hen kunnen helpen als het de burgers zelf niet lukt.

D66 is voor individuele ontplooiing. De waarden van deze partij zijn dan ook individuele en ethische vrijheid. Ook onderwijs is erg belangrijk bij D66.

VVD (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)

individuele, economische en ethische vrijheid zijn belangrijk voor deze partij. Een passieve rol voor de overheid en eigen verantwoordelijkheid voor burgers.

PVV (Partij voor de Vrijheid) wil dat de joods-christelijke waarden van vroeger weer hersteld worden. Is tegen de Islam en voor extra aandacht aan zorg en ouderen.

FvD (Forum voor Democratie) benadrukt de individuele verantwoordelijkheid van burgers en pleit voor meer betrokkenheid van burgers bij de politiek.

CDA (Christen-Democratisch Appèl) is een redelijke middenpartij. Deels vindt het belangrijk dat de overheid de zwakkeren beschermt, deels pleit het ook voor meer gezamenlijke verantwoordelijkheid.

CU (ChristenUnie) baseert hun standpunten op de Bijbel en is vooral sociaal (het opkomen voor zwakkeren).

SGP (Staatkundig Gereformeerde Partij) komt op voor de christelijke cultuur en tradities in Nederland.

Wil jij nog meer weten over de politieke besluitvorming? Kijk dan bij de andere samenvattingen van dit boek op onze Academy of stel je vraag aan een van de coaches van Mr. Chadd. Zij helpen je graag!