Ben jij op zoek naar een samenvatting van het boek Politieke Besluitvorming?

Zoek niet verder, vind hem hier! Mr. Chadd helpt je graag.

In deze samenvatting:

• Hoofdstuk 6: Politieke besluitvorming

  • 6.1 Het systeemmodel
  • 6.2 Barrièremodel
  • 6.3 Omgevingsfactoren

Hoofdstuk 6: Politieke besluitvorming

6.1 Het systeemmodel

Easton beschrijft het proces van politieke besluitvorming als een politiek systeem , een stelsel dat verlangens en eisen van individuen omzet in bindende beslissingen en maatregelen.

Toelichting

Input/invoer

Bevolking ondervindt problemen en deze komen op de publieke agenda . Die bestaat uit maatschappelijke kwesties waarover in de media geschreven en gediscussieerd wordt . Via poortwachters , politieke actoren die in staat zijn wensen en eisen op de politieke agenda te plaatsen (bijv. media, vakbonden en de oppositie), komen kwesties die belangrijk genoeg zijn op de politieke agenda ; de politiek gaat erover debatteren en is bereid een oplossing te zoeken.

Omzetting/conversie

Deze fase (van wens naar beleid) bestaat uit drie subfasen.

1. Agendavorming . Of een probleem op de politieke agenda komt, hangt af van 5 voorwaarden:

   1. Aantal betrokken burgers/instellingen (hoe meer betrokkenen, hoe meer prioriteit)
   2. Ernst van het probleem (veel emotie, denk aan zaak grensrechter)
   3. Oplosbaarheid
   4. Erkenning door poortwachters (media e.d. moet het serieus nemen)
   5. Ruimte op politieke agenda

2. Beleidsvoorbereiding

   Het probleem wordt zorgvuldig geanalyseerd. Pressiegroepen en adviesorganen proberen invloed uit te oefenen. Heeft de minister besloten het probleem aan te pakken, moeten ambtenaren beleidsnota’s en wetsvoorstellen formuleren.

3. Beleidsbepaling

   Politiek debatteert over de nieuwe wet en stemt, soms na een aanpassing, erover.

Output/uitvoer

Dit omvat alle genomen maatregelen en de uitvoering daarvan (door ambtenaren).

Terugkoppeling/feedback

Is het probleem opgelost? Politiek kan besluiten mogelijk aanpassen aan reactie bevolking. Soms leidde de oplossing tot nieuwe problemen ; dan begint het proces opnieuw.

Drie punten van kritiek:

• Het is een vereenvoudigde weergave . Soms gaat het proces anders (publieke discussie ontstaat bijv. soms door plan kabinet).
• Het model laat onvoldoende de invloed van politieke machtsverhoudingen , botsende belangen en botsende ideeën zien. Politici kijken vaak naar belang eigen partij, waardoor niet altijd de beste oplossing gekozen wordt.
• Het geeft weinig aandacht aan de inhoudelijke discussie over het probleem, maar kijkt vooral naar het proces van probleem 🡪 oplossing.

Zo werkt de app

• Download nu

6.2 Barrièremodel

Het barrièremodel geeft meer aandacht aan politieke machtsverhoudingen en verschillende belangen. Kenmerkend voor barrièremodel: idee dat politiek vooral bepaald wordt door conflicten en hindernissen. Conflicten tussen groepen met verschillende wensen en idealen; hindernissen in de zin van barrières die de totstandkoming van gewenste wetgeving bemoeilijken. Om wensen te realiseren moeten vier barrières (fases) overwonnen worden:

1. Herkennen en erkennen van problemen , wensen en behoeften. (media, pressiegroepen en politieke partijen)
2. Vergelijken en afwegen van de behoeften en wensen in de samenleving. Heeft te maken met politieke machtsverhoudingen en belangen. Kabinet speelt een doorslaggevende rol.
3. Fase van besluitvorming . Ambtenaren formuleren wetsvoorstellen. Ondertussen proberen actie- en belangengroepen de betrokken politici en ambtenaren te beïnvloeden.
4. Uitvoering van regels en wetten . Als de nieuwe wetgeving onduidelijk of onzorgvuldig is geformuleerd of als de bevolking de wet onaanvaardbaar vindt, ontstaat er een probleem. Leidt tot ‘reparatiewetgeving’ of tot een nieuwe cyclus van het proces van besluitvorming over de kwestie.

6.3 Omgevingsfactoren

Politieke besluitvorming gaat vaak lastig, doordat omgevingsfactoren het proces beïnvloeden.

Er zijn zes soorten nationale omgevingsfactoren:

• Economische factoren , zoals de conjunctuur, hebben invloed op input en output. Het heeft invloed op het soort eisen dat gesteld wordt, maar bij een betere economische situatie kan de overheid ook meer problemen oplossen.
• Culturele factoren. Politieke speelruimte wordt beperkt door dominante normen en waarden (zichtbaar in gevoelige kwesties als abortus etc.) . In de politiek zijn we gewend coalities te vormen en compromissen te sluiten (consensuspolitiek of poldermodel).
• Demografische factoren . Zo staat de politieke agenda nu vol met dingen die te maken hebben met de vergrijzing. Doordat aan zulke kwesties ook veel geld besteed wordt, hebben andere beleidsterreinen hebben minder geld om problemen op te lossen.
• Geografische factoren . We zijn een handelsland geworden, dus veel projecten die hiermee te maken hebben, zoals Tweede Maasvlakte en uitbreiding Schiphol, krijgen prioriteit.
• Technologische mogelijkheden . Des te meer mogelijkheden, des te beter de bestrijding van een probleem (bijv. DNA-technologie voor criminaliteitsbestrijding)
• Sociale omstandigheden. In een zeer verdeelde klassensamenleving (sociaal-economisch en/of cultureel) is het voor politici moeilijker maatschappelijk draagvlak te vinden voor beslissing.

Er zijn drie soorten internationale omgevingsfactoren:

• Internationale organisaties, zoals de NAVO en de EU, scheppen verschillende verplichtingen en dwingen Nederland mee te werken aan Europese/ wereldlijke problemen, zodat nationale problemen minder aandacht krijgen.
• Internationale verdragen , zoals het EVRM en het Vluchtelingenverdrag, dwingen Nederland bepaalde dingen te doen, terwijl de bevolking het er niet mee eens is( bijv. vluchtelingen opnemen).
• Internationale ontwikkelingen moeten ongevraagd veel aandacht krijgen. Denk hierbij aan terrorisme, klimaatverandering, wereldeconomie etc. Dit gaat ten koste van nationale problemen.

Wil jij nog meer weten over de politieke besluitvorming? Kijk dan bij de andere samenvattingen van dit boek op onze Academy of stel je vraag aan een van de coaches van Mr. Chadd. Zij helpen je graag!