Het systeemmodel van Easton: hoe werkt het?

Het systeemmodel van Easton komt ieder jaar wel naar voren bij Maatschappijleer of Maatschappijwetenschappen.

Toch is het niet altijd duidelijk hoe het precies werkt. Gelukkig is daar Mr. Chadd om het duidelijk voor je uit te leggen.

Wat is het?

David Easton was een politicoloog uit Canada. Hij ziet het proces van politieke besluitvorming als een politiek systeem, een stelsel dat verlangens en eisen van individuen omzet in bindende beslissingen en maatregelen. Dit systeem beeldt hij uit in een model, wat je in het plaatje kan zien.

Het systeemmodel heeft verschillende fases. In het volgende deel gaan we iedere fase bij langs.

1. Input/invoer. De bevolking ondervindt problemen en deze komen op de publieke agenda. Die bestaat uit maatschappelijke kwesties waarover in de media geschreven en gediscussieerd wordt.

2. Via poortwachters , politieke actoren die in staat zijn wensen en eisen op de politieke agenda te plaatsen (bijv. media, vakbonden en de oppositie), komen kwesties die belangrijk genoeg zijn op de politieke agenda ; de politiek gaat erover debatteren en is bereid een oplossing te zoeken.

3. Omzetting/conversie

   Deze fase (van wens naar beleid) bestaat uit drie subfasen.

   1. Agendavorming . Of een probleem op de politieke agenda komt, hangt af van 5 voorwaarden:

      1. Aantal betrokken burgers/instellingen. Hoe meer betrokkenen, hoe meer prioriteit.
      2. Ernst van het probleem. Een onderwerp met veel emotie, zoals geweld tegen politieagenten, komt sneller aan bod.
      3. Oplosbaarheid . Kan de politiek er wel wat aan doen?
      4. Erkenning door poortwachters. Media e.d. moeten het onderwerp serieus nemen.
      5. Ruimte op politieke agenda. Heeft de politiek wel tijd genoeg

   2. Beleidsvoorbereiding . Het probleem wordt zorgvuldig geanalyseerd. Pressiegroepen en adviesorganen proberen invloed uit te oefenen. Als de minister besloten heeft het probleem aan te pakken, moeten ambtenaren beleidsnota’s en wetsvoorstellen formuleren.

   3. Beleidsbepaling . Politiek debatteert over de nieuwe wet en stemt, soms na een aanpassing, erover.

4. Output/uitvoer

   Dit omvat alle genomen maatregelen en de uitvoering daarvan (door ambtenaren).

5. Terugkoppeling/feedback: Is het probleem opgelost? Politiek kan de besluiten aanpassen aan de reactie van de bevolking. Soms leidt de oplossing tot nieuwe problemen; dan begint het proces opnieuw.

Kritiekpunten

In het algemeen zijn er drie punten van kritiek op het systeemmodel:

1. Het is een vereenvoudigde weergave. Soms gaat het proces anders; een publieke discussie kan ook ontstaan door een plan van het kabinet zelf.
2. Het model laat onvoldoende de invloed van politieke machtsverhoudingen , botsende belangen en botsende ideeën zien. Politici kijken vaak naar belang eigen partij, waardoor niet altijd de beste oplossing gekozen wordt.
3. Het geeft weinig aandacht aan de inhoudelijke discussie over het probleem, maar kijkt vooral naar het proces van “probleem 🡪 oplossing”.

Even oefenen…

Kies een maatschappelijk probleem uit het afgelopen jaar, bijvoorbeeld de nieuwe wet die telefoongebruik op de fiets verbiedt. Beschrijf voor dit probleem hoe de verschillende fases van het model zijn gegaan.

Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:

Politieke partijen: links en rechts, wat is het verschil?

Politieke participatie: wat is dat?

Pressiegroepen en actiegroepen: wat doen ze?