Het deeltjesmodel: hoe verklaren hele kleine deeltjes wat wij allemaal zien?

Alles wat je om je heen ziet, is te verklaren door processen op een onzichtbaar kleine schaal!

Maar hoe werkt dat nou precies? Dat leggen we hieronder uit aan de hand van het deeltjesmodel!

Deeltjesmodel

Stoffen zijn opgebouwd uit kleine deeltjes die wij niet kunnen zien. Toch kan het gedrag van deze deeltjes verklaren wat wij waarnemen. Dit heeft onder andere te maken met faseovergangen en krachten tussen de deeltjes. Gassen, vloeistoffen en vaste stoffen gedragen zich allemaal anders. De verschillen tussen de drie worden hieronder uitgelegd.

Vaste stoffen

Als de temperatuur lager is dan het smeltpunt, is een stof in vaste toestand. De aantrekkingskrachten tussen deeltjes zijn zo groot, dat de deeltjes op een vaste plek blijven zitten. Je krijgt dan een vast patroon van deeltjes, waarin ze niet bewegen en de ruimte tussen de deeltjes zeer klein is.

Vloeistoffen

Wanneer een stof een temperatuur hoger dan het smeltpunt heeft, maar nog niet zo hoog als het kookpunt, is deze in vloeibare toestand. De aantrekkingskracht is niet zo groot dat de deeltjes op een vaste plek blijven zitten, maar nog wel zo groot dat de deeltjes niet geheel vrij kunnen bewegen. De deeltjes bewegen langs elkaar, maar de ruimte tussen de deeltjes blijft wel klein.

Gassen

Wanneer een stof een hogere temperatuur heeft dan het kookpunt, is deze in gastoestand. De aantrekkende krachten zijn hier heel klein, waardoor deeltjes vrij kunnen bewegen door de ruimte. Hierdoor is de ruimte tussen de deeltjes vaak heel groot, en kunnen deeltjes willekeurig door de ruimte bewegen zonder last te hebben van andere deeltjes.

Oefenvragen

Wat gebeurt er met de aantrekkingskracht van een stof als deze smelt?

Wat gebeurt er met de beweging van een stof als deze kookt?

Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:

Atoommodel

Het botsendedeeltjesmodel

Hoe werkt een kerncentrale?