Met glastuinbouw is veel geld gemoeid.

Ruim 60.000 Nederlanders werken in de glastuinbouw en er wordt jaarlijks ruim 4,5 miljard euro aan groente, fruit, planten en bloemen geproduceerd in de kassen.

Omdat glastuinbouw zo groot is, is er ook veel energie mee gemoeid. Maar hoe zorgen glastuinbouwers nou dat de kassen energiezuinig zijn? Mr. Chadd legt het in dit artikel voor je uit!

De kas als model

Een kas is een systeem, doordat het energie uitwisselt met de omgeving en bestaat uit onderdelen die met elkaar samenwerken. Dit kan worden beschreven aan de hand van een model: er gaat energie in de kas, maar energie verlaat ook weer de kas. De energie die erin gaat is altijd net zo groot als de energie die eruit gaat, maar is wel vaak van een andere vorm. Als een variabele in de kas veranderd, beïnvloedt dat de energiestroom: een hogere temperatuur zorgt er bijvoorbeeld voor dat er meer energie in en uit gaat. de exacte temperatuur is lastig te berekenen, omdat dit door veel factoren beïnvloed wordt. Daarom wordt er van de kas dus een dynamisch model gemaakt.

Warmte in de kas

In een kas wil je zoveel mogelijk de temperatuur op een constante waarde hebben. In de winter valt er veel minder zonlicht op de kas, waardoor er energie van buitenaf nodig is om deze temperatuur te behouden. In de zomer valt er juist heel veel zonlicht op de kas, zodat er een overschot aan energie is in de kas. Dit overschot aan energie kan worden bewaard doordat het opgeslagen wordt in aquifers. Dit zijn zand- en grintlagen die grondwater bevatten. Het warmteverlies in de kas kan op verschillende manieren beperkt worden. Zo wordt er gewerkt aan een ‘totaal gesloten kas’. Hierin wordt het energieverlies beperkt, doordat alle ramen voor ventilatie dicht blijven en een computer dingen als de temperatuur en het CO2-gehalte regelen. Daarnaast probeert een glastuinbouwer de meest geschikte omstandigheden te kiezen voor zijn planten, dus de waarden waarbij de plant via fotosynthese de meeste energie kan opleveren. Deze waarde noem je het optimum. Door omstandigheden te kiezen die een optimum opleveren, wordt energieverlies beperkt.

Energiestromen

Een aantal verschillende factoren zorgen voor instroom en uitstroom van energie. Zo zorgt de zon voor de meeste instroom van energie. Daarnaast zorgt verwarming voor energie via verwarmingsbuizen of luchtverhitters. Er is ook CO2 nodig in de kas om planten te laten groeien. De toevoer hiervan zorgt voor nog een klein beetje extra energie. Energie verdwijnt vervolgens weer via het dak, de gevel en de bodem. Er kan op verschillende manieren energie bespaard worden. Zo kan je bijvoorbeeld de temperatuur verlagen, waardoor er minder verwarming nodig is en het gasverbruik afneemt. Een andere maatregel is betere isolatie van het dak. Hierdoor kan meer zonnestraling de kas bereiken, waardoor er minder gas verstookt hoeft te worden.

Oefenvragen

Hoe kan een overschot aan energie bewaard worden?

Noem twee maatregelen om energieverbruik in de kas te verminderen.

Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:

CO2 oplossingen: welke oplossingen zijn er en hoe goed werken ze?

Biobrandstoffen

Duurzaamheid