In je studieboek ben je vast het woord ideologie wel eens tegen gekomen.

Maar wat wordt hier nou precies mee bedoeld? Is ideologie alleen iets wat je terug ziet komen in de politiek? Wat willen mensen met een ideologie bereiken?

En wat zijn bekende voorbeelden van een ideologie? Je leest het in dit artikel!

Wat is een ideologie?

In het woord ideologie zit het woord ‘idee’ verborgen. Aanhangers van een ideologie geloven in een geheel van ideeën over hoe een ideale samenwerking eruit zou zien: hoe mensen in zo’n samenleving met elkaar omgaan en hoe je mogelijk tot zo’n ideale samenleving zou komen. Elke ideologie heeft ook zijn eigen ideeën over wat goede normen en waarden zijn.

Ideologieën zie je vaak terug bij politieke partijen, zij hebben een ideologie waarop zij het grootste deel van hun politieke plannen baseren. Dat kan bijvoorbeeld socialisme, liberalisme of conservatisme zijn. Veel ideologieën beperken zich niet tot een politieke partij, de ideeën van de christelijke of islamitische ideologie zie je terug in veel aspecten van hoe mensen leven, zeker als zij tot deze groepen behoren.

Een ideologie kan ook economisch zijn, zoals het kapitalisme en (deels) het communisme. Ook zijn er ideologieën die (nog) geen politieke partij hebben, maar wel veel invloed uitoefenen op andere ideologieën, bijvoorbeeld het feminisme.

Bekende ideologieën

Elke ideologie richt zich op een eigen groep mensen, bijvoorbeeld mensen van een bepaald geloof of van een bepaalde sociale klasse (bijvoorbeeld arbeiders). Ze streven naar een bepaald ideaal, volgens de manier die past bij hun ideologie. Meestal is dat op een democratische wijze, bij sommige ideologieën past geweld. Fascisme is een voorbeeld van zo’n gewelddadige ideologie. De bekendste ideologieën zijn:

• Liberalisme

  liberalen streven naar zoveel mogelijk vrijheid voor de burger. Ze willen een kleine overheid, weinig beperkende wetten en een grote vrije markt. Kerk en staat moeten van elkaar gescheiden zijn. Binnen het liberalisme zijn er ook weer verschillende stromingen zoals het conservatief-liberalisme, klassiek-liberalisme en het progressief liberalisme.

• Socialisme

  socialisten streven naar zoveel mogelijk gelijkheid en een rechtvaardigere verdeling van de rijkdom. Ze willen een grote overheid, die door middel van wetten ervoor zorgt dat bijvoorbeeld grote bedrijven meer belasting moeten betalen dan arbeiders.

• Communisme

  het communisme streeft eigenlijk naar hetzelfde doel als de socialisten, een eerlijke verdeling van de rijkdom, maar wil dit niet via democratische wijze bereiken, maar dit (met geweld) opleggen vanuit de staat.

• Religieuze ideologieën

  de grootste geloven (Christendom, Islam, Boeddhisme, Hindoeïsme, Jodendom) hebben elk hun eigen ideologie over hoe mensen het beste met elkaar om zouden moeten gaan en hoe hun ideale samenleving er uit ziet. In een christelijke politieke partij zie je bijvoorbeeld met name de christelijke normen en waarden terug.

Zo werkt de app

• Check de app

Oefenvraag

Waarom kan je aan iemands normen en waarden vaak herkennen welke ideologie iemand aanhangt?

Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:

Politieke stromingen

Politieke partijen: links en rechts, wat is het verschil?

Functies politieke partijen