Het Jodendom is één van de oudste geloven ter wereld.

Om die reden hebben ze een hele lange geschiedenis, die tot ongeveer 3000 voor Christus loopt. In het Jodendom staan de tien geboden die God aan Mozes gaf centraal.

Een lange tijd zijn de Joden verspreid geweest over de wereld, maar sinds ongeveer zeventig jaar hebben zij weer een eigen land: Israël. In dit artikel lees je over de geschiedenis van het Jodendom, het heilige boek van de Joden en het ontstaan van Israël.

De geschiedenis van het Jodendom

De geschiedenis van het Joodse volk begint bij de drie aartsvaders Abraham, Izaäk en Jakob, met wie God (in het Hebreeuws: JHWH: Jahweh) een verbond had gesloten. Omdat zij waren uitgekozen werden zij en hun nakomelingen gezien binnen het Jodendom als het uitverkoren volk, met Israël als door God uitverkoren land. De geschiedenis van de Joden ging niet zonder slag of stoot: zo werden de Israëlische stammen meer dan eens aangevallen of in ballingschap gedaan. Zo moesten zij werken als slaven in Egypte en later in Babylonië (in het huidige Irak).

Bekend is het verhaal van de uittocht uit Egypte, onder leiding van de door God uitgekozen Mozes. God gaf Mozes de tien geboden: leefregels waar Joden zich aan moeten houden. In deze regels staat onder meer dat de Joden geen andere goden mogen vereren, hun naasten lief moeten hebben en niet mogen moorden of stelen.

Na hun terugkeer in Israël hebben de Israëlische stammen lange tijd in Israël geleefd. Na enkele oorlogen was de stam van Juda (één van de nakomelingen van Jakob) het belangrijkste. Van de naam Juda komt dan ook de term Joden.

In de tijd van de Romeinen kwamen de Joden meerdere keren (onsuccesvol) in opstand, waarna het Joodse verzet werd neergeslagen en de Joden gedwongen waren zich over het Romeinse Rijk te verspreiden. Zo kwam er voor een lange tijd een einde aan een Joodse staat waarin de Joden in de meerderheid waren.

Het heilige boek van de Joden: de Tenach

De Tenach is de naam van het heilige boek van de Joden. Het is gelijk aan wat in het Christendom het Oude Testament heet. De Tenach bestaat eigenlijk uit 39 verschillende boeken over verschillende profeten. De belangrijkste boeken zijn de eerste vijf boeken, samen vormen zij de Torah. In de Torah wordt met name verteld over de geschiedenis van de Israëlieten, maar ook over de schepping van de mensen en de aarde door God in het boek Genesis. In Joodse gebedshuizen, synagogen, wordt uit de Torah voorgelezen en verteld door de rabbi, de voorganger van de Joodse dienst.

Zo werkt de app

• Probeer nu!

Diaspora en het ontstaan van de staat Israël

Door meerdere gebeurtenissen in de geschiedenis, met name de genoemde oorlogen, het ballingschap in Babylonië en de opstand tegen de Romeinen, zijn de Joden verspreid geraakt over de hele wereld. Deze verspreiding of verstrooiing wordt diaspora genoemd. Door de eeuwen heen hebben Joden zich gevestigd in heel Europa en later ook in Amerika. In veel landen bestond ook antisemitisme: jodenhaat. Deze haat was aan de ene kant gebaseerd op religieuze redenen: de Joden waren volgens Christenen de moordenaars van Jezus. Ook waren er economische redenen: Joden werkten vaak als bankiers of handelaren, terwijl ondertussen het stereotype ontstond dat (Joodse) bankiers oplichters waren. Om deze redenen werden Joden vaak gebruikt als ‘zondebok’; zij kregen de schuld van problemen waar zij niks aan konden doen. Ook voor Adolf Hitler waren de Joden een grote zondebok: zij kregen de schuld voor het verliezen van de Eerste Wereldoorlog en de economische crisis in Duitsland. Hitler heeft in concentratiekampen ongeveer 6 miljoen Joden laten ombrengen, wat ook wel bekend staat als de Holocaust .

Er was vanuit de Joodse gemeenschap al jarenlang een roep geweest om een eigen staat, het liefst de staat Israël met als hoofdstad Jeruzalem. Na de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog was de internationale gemeenschap het eens dat er inderdaad een staat Israël moest komen waar de Joden in de meerderheid zouden zijn. Deze staat kwam er in 1948, maar tot op de dag van vandaag is er verzet vanuit de Arabische landen die daarvoor leefden op het grondgebied van wat nu Israël is. Er zijn dan ook landen die Israël nog steeds niet erkennen als land. (Zie voor meer info ook onze Academy Israel-Palestina conflict)

Oefenvraag

Wat wordt er bedoeld met de diaspora en welke oorzaken waren er voor de diaspora?

Antwoord

De diaspora is een ander woord voor de grote Joodse volksverspreiding, waardoor zij niet langer in een land de meerderheid vormen, maar in veel landen kleine minderheden vormen. Het is veroorzaakt door meerdere oorlogen waar de Israëlitische stammen bij betrokken waren geraakt, de periode van de Babylonische ballingschap en de opstand tegen de Romeinen en het neerslaan daarvan door de Romeinen, waarna de Joden zich verder verspreiden binnen het Romeinse Rijk.

Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:

De Islam

Christendom

Kerken & Bouwstijlen