De VOC (1602-1800) was de grote trots van Nederland in de Gouden Eeuw.

De VOC blonk uit in handel drijven met Azië en maakte grote winsten met de kruiden en specerijen die ze mee terugnamen naar Nederland.

Wat was de VOC nou precies? Hoe kwam het dat ze zo succesvol waren? Mr. Chadd legt het voor je uit!

Azië

In de 17e eeuw werden er steeds meer reizen naar Azië georganiseerd door Nederlandse kooplieden. De kruiden en specerijen die ze konden kopen op de eilanden Java en de Molukken waren erg winstgevend, waardoor er een enorme groei was in het aantal schepen die naar het verre oosten gingen.

Verenigde Oost-Indische Compagnie

Er was alleen een groot nadeel aan al die verschillende Nederlandse schepen. Er ontstond namelijk een enorme concurrentie tussen de verschillende kooplieden, waardoor de winsten enorm daalden. Dit was natuurlijk niet de bedoeling. Hierdoor besloot Staten-Generaal in 1602 officieel de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) op te richten.

De VOC kreeg allerlei bevoegdheden die normaal alleen landen hadden. Zo mocht het oorlog voeren met anderen, konden er handelsverdragen gesloten worden en werden er overzeese gebieden bestuurd. In Azië was een gouverneur-generaal de hoogste baas van de VOC. Vanuit zijn hoofdkwartier op Java bestuurde hij aanzienlijke gebieden. Daarnaast werden er ook nog handelsposten opgericht om handel te kunnen drijven met landen als Japan, China en India. Deze handelsposten werden ook wel factorijen genoemd.

Multinational

Een leuk weetje over de VOC is dat het de allereerste multinational van de wereld was, waarbij mensen voor het eerst aandelen van het bedrijf konden kopen om eigenaar te worden. Het bedrijf was hierdoor typerend voor het handelskapitalisme in die tijd.

West-Indische Compagnie

Naast de VOC werd er later ook de West-Indische Compagnie (WIC) opgericht. In tegenstelling tot de VOC was de WIC vooral actief in Amerika. Verder werd er kaapvaart bedreven, wat eigenlijk piraterij met toestemming van de Nederlandse overheid was. Ondanks dat de WIC nooit erg winstgevend was, wisten ze het toch voor elkaar te krijgen om 6 Antilliaanse eilanden en Suriname te veroveren. Ook werd Nieuw-Amsterdam gesticht, het latere New York. Dit werd echter al snel ingekocht door de Engelsen.

Oefenvraag

Hoe kwam het dat de VOC zo succesvol was?

Antwoord: Omdat de VOC een monopolie had op de handel met Aziatische landen. Verder had het bevoegdheden die normaal alleen landen hadden, zoals het sluiten van handelsverdragen, het voeren van oorlog en het besturen van overzeese gebieden. Tot slot was de handel in kruiden en specerijen erg lucratief! Handelaren konden het met grote winsten doorverkopen waardoor het bedrijf heel snel groeide.

Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:

De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

Schepen tijdens de Gouden Eeuw

Driehoekshandel