Wat betekenen de begrippen inflatie en deflatie? En wat voor invloed heeft inflatie en deflatie op de economie en het koopgedrag van consumenten?

Hier leggen we het je allemaal uit!

Inflatie betekent dat het algemeen prijsniveau (dus alle prijzen) omhoog gaan. Daardoor kan je met dezelfde hoeveelheid geld steeds minder kopen. Op die manier wordt dus je geld minder waard als er sprake is van inflatie.

#Soorten inflatie

Er zijn verschillende oorzaken voor prijsstijgingen. Daarom zijn er ook verschillende soorten inflatie. Hieronder worden de verschillende soorten inflatie benoemd en toegelicht.

Kosteninflatie

Als de kosten van bedrijven om spullen te produceren stijgen, wordt dat doorberekend in de prijs van het product om de winst te behouden. Als een bedrijf bijvoorbeeld meer loonkosten heeft, zal dat kunnen worden doorgerekend in de prijs.

Winstinflatie

Soms willen bedrijven gewoon hun winst verhogen. Dit kunnen ze dan doen door hun prijzen te verhogen. Wanneer bedrijven hun prijzen verhogen om meer winst te maken is er sprake van winstinflatie.

Bestedingsinflatie

Soms stijgt de vraag plotseling naar een product heel erg, maar is er nog te weinig aanbod. Dan kunnen producenten gemakkelijk hun prijzen verhogen. Wanneer bijvoorbeeld meer mensen een auto willen kopen dan dat er verkrijgbaar zijn, kunnen aanbieders de prijs gemakkelijk een stukje hoger maken. Als de vraag naar alle producten stijgt (omdat mensen meer geld verdienen), stijgen de prijzen van alle producten en is er sprake van bestedingsinflatie.

Geïmporteerde inflatie

Niet alle producten die je in Nederland koopt, worden hier ook gemaakt. Heel veel producten worden geïmporteerd uit andere landen. Wanneer er in een ander land producten duurder worden (om wat voor reden dan ook), worden de producten die Nederland uit dat land invoert ook duurder. De prijsstijging wordt dan ook geïmporteerd en dan is er sprake van geïmporteerde inflatie.

• Download nu de app!

#Gevolgen van inflatie

Inflatie wordt vaak gezien als een slecht ding, omdat alles duurder wordt. Een lage inflatie is echter goed voor de economie. Wanneer je geld steeds iets minder waard wordt, zal je sneller producten gaan kopen. Als je namelijk langer wacht, kun je minder kopen voor hetzelfde geld.

Als de inflatie heel hoog is en de lonen niet meestijgen, gaat de koopkracht van consumenten omlaag. De prijzen gaan dan snel omhoog en mensen verdienen niet meer geld. Hierdoor kunnen mensen minder dingen kopen en gaan producenten minder produceren. Op deze manier kan de economie in een negatieve spiraal raken. Omdat producenten minder kunnen produceren, moeten ze mensen ontslaan. Deze mensen gaan dan ook weer minder verdienen en kunnen ook minder producten kopen.

#Deflatie

Deflatie is precies het omgekeerde van inflatie. De prijzen gaan naar beneden in het geval van deflatie. Deflatie wordt vaak gezien als slecht voor de economie. Mensen gaan hun aankopen uitstellen, omdat ze meer kunnen kopen van hun geld als ze langer wachten. Hierdoor zijn producenten ook geneigd om minder te gaan produceren.

#Voorbeeld

Stel dat je met vier vrienden in de snackbar gaat eten en jij trakteert. Je hebt €10,- bij je en een patat met mayonaise kost €2,-. Je kan dus vijf patatjes bestellen en hebt precies genoeg geld voor jezelf en je vier vrienden (€10/€2 = 5).

Een jaar later zit je met je vier vrienden in dezelfde snackbar en heb je weer €10,- bij je. Omdat de prijzen van aardappelen omhoog gegaan zijn, vraagt de snackbar nu €2,50 voor een patatje. Er is dus sprake van kosteninflatie. Met diezelfde €10,- kan je nu nog maar 4 patatjes kopen (€10/€2,50 = 4).

Oefenvraag

Vul in: ‘Wanneer er sprake is van inflatie, zijn mensen geneigd hun aankoop …(wel/niet) uit te stellen’.

Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:

Consumentenprijsindex: wat is dat?

Geldschepping en substitutie: hoe werkt het?

Welvaartsvast en waardevast: wat betekent het en wat is het verschil?