Keuzevoorzetsels: welke zijn het en hoe werken ze?
Keuzevoorzetsels kunnen best lastig zijn.
Het hangt namelijk van de voorzetsels en zelfs van de handeling in de zin af of je de derde naamval of de vierde naamval in de zin moet gebruiken.
Hoe kan je dit nou het beste onthouden? Mr. Chadd gaat je daarbij helpen!
Wat zijn de keuzevoorzetsels?
De keuzevoorzetsels luiden als volgt:
- An = aan, bij, naar
- Auf = op
- Hinter = achter
- Neben = naast
- In = in, naar
- Über = boven, over
- Unter = onder
- Vor = voor
- Zwischen = tussen
Welke naamval moet je gebruiken na de keuzevoorzetsels?
Bij de keuzevoorzetsels moet je dus kiezen welke naamval je gaat gebruiken: de derde of de vierde naamval. Het voorzetsel, gevolgd door de derde naamval, drukt uit dat je ergens bent. Hier is eigenlijk niet echt sprake van een beweging of een doen, maar gewoon ergens zijn. Het voorzetsel, gevolgd door de vierde naamval, drukt juist wel beweging uit. Je gaat ergens naar toe of je gaat iets doen. Zo weet je dus dat in een zin met een keuzevoorzetsel, waarbij een beweging of een handeling plaatsvindt, je de vierde naamval moet gebruiken, terwijl je de derde naamval gebruikt als er eigenlijk niet zoveel gebeurt in de zin.
Het kan zo zijn dat in de zin de betekenis van het werkwoord en het keuzevoorzetsel samen niet een beweging aanduiden, maar ook geen stilstaan zijn. Als het hierbij ook niet gaat om een tijdsbepaling (wanneer?), dan moet je na het keuzevoorzetsel de derde naamval gebruiken bij de voorzetsels an , hinter , neben , in, unter , vor en zwischen . Bij de voorzetsels auf en über gebruik je dan in dit geval de vierde naamval.
Oefenen:
Bepaal in de volgende zinnen welk voorzetsel je moet gebruiken en welke naamval je daarna moet invullen.
- Ich lege das Heft … (op de tafel) (der Tisch, m).
- Es geschah … (een jaar geleden) (das Jahr, o).
- Ich freue mich … (op de reis) (die Reise, v).
Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar: