Wil jij een samenvatting van het onderwerp Rechtsstaat van Maatschappijleer?

Mr. Chadd heeft hem voor je, lees snel verder!

In deze samenvatting:

Hoofdstuk 6 Strafrecht: Opsporing en vervolging

6.1 De rechtsstaat en het strafrecht

6.2 Het strafproces

6.3 Veiligheid, vrijheid

Hoofdstuk 6 Strafrecht: Opsporing en vervolging

6.1. De rechtsstaat en het strafrecht

De wet heeft bepaalde regels ingesteld om te voorkomen dat de grondrechten van burgers geschonden worden in het strafrecht:

• Eerlijk proces met onafhankelijke rechter.

• Onschuldpresumptie

  je bent onschuldig totdat het tegendeel bewezen is.

• Strafprocesrecht

  er zijn regels voor het behandelen van verdachten en rechtszaken.

• Recht op advocaat.

De wet vertelt de overheid wat ze wel en niet (legaliteitsbeginsel) mogen doen. Dit is ook terug te zien in het Wetboek van Strafrecht, wat het strafrecht regelt:

• Het strafbaarheid beginsel in Artikel 1 zegt dat “geen feit strafbaar is dan op grond van een daaraan voorafgegane strafbepaling”.
• Er moet een duidelijke omschrijving zijn van de strafbepaling.
• Er geldt een ne bis in idem-regel: niemand kan twee keer vervolgd worden voor dezelfde actie.
• Er gelden maximumstraffen .
• Je kan niet gestraft worden als je onschuldig bent.
• Zaken kunnen verjaren: 12 jaar na de betreffende actie kan je niet meer vervolgd worden.

Het wetboek maakt ook onderscheid tussen misdrijven (ernstige dingen zoals moord, doodslag, mishandeling) en overtredingen (minder ernstige dingen zoals wildplassen, openbaar dronkenschap)

Zo werkt de app

• Download nu

6.2. Het strafproces

Een strafproces bestaat uit zes fasen:

1. Aanhouding . De politie kan je staande houden of echt arresteren. Een verdachte moet weten waarom hij aangehouden wordt en kan dan in voorarrest geplaatst worden.

2. Opsporing . De politie verzamelt info en maakt een proces-verbaal. Soms mogen ze dwangmiddelen gebruiken (huiszoeking, undercoveroperatie e.d.), maar alleen met toestemming van de rechter en/of Officier van Justitie.

3. Vervolging door het Openbaar Ministerie. Deze heeft vier opties:

   1. Transactie (zaak afdoen met geldboete; verdachte moet vaak wel zelf akkoord gaan)
   2. Strafbeschikking (straf opleggen; verdachte moet vaak wel zelf akkoord gaan)
   3. Seponeren (stoppen met vervolgen)
   4. Vervolgen voor de rechter

4. Berechting door rechters en strafoplegging.

5. Hoger beroep , als de verdachte of het OM het niet eens is met de straf.

6. Uitvoering straf

6.3. Veiligheid, vrijheid

Vanwege recente ontwikkelingen, zoals terroristische dreiging en de opkomst van georganiseerde misdaad, heeft de politie en het OM meer opsporingsbevoegdheden gekregen. Dit zorgt voor een spanning tussen veiligheid en vrijheid: hoe meer van het een, hoe minder van het ander. Een voorbeeld hiervan is de sleepwet.

Enkele voorbeelden van nieuwe wetten die zorgen voor meer veiligheid/opsporing, maar voor minder privacy zijn:

• De Wet bijzondere opsporingsbevoegdheden . Deze laat geheime doorzoekingen van panden toe.
• Door het wetsvoorstel Computercriminaliteit III mogen agenten onder voorwaarden verdachten te hacken.
• De Wet opsporing terroristische misdrijven geeft politie het recht verdachten sneller aan te houden.

Ook zijn er enkele wetten die zorgen dat het proces van verdachten misschien minder eerlijk wordt.

• De Wet afgeschermde getuigen geeft de AIVD de mogelijkheid anonieme getuigen te gebruiken in een rechtszaak.
• Het OM heeft soms het recht tot strafbeschikking (zelf een straf opleggen).
• Als iemand op de nationale terrorismelijst komt, mag diegene niet meer pinnen en geld lenen. Je bent dan nog niet schuldig bewezen, maar krijgt dus toch ‘straf’.

Is er toch nog iets niet helemaal duidelijk? Of heb je een vraag voor een ander vak? Chat dan met een van de coaches van Mr. Chadd, zij helpen je graag!